Seyed Morteza سید مرتضی صفوی - Associate Professor, Food Security Research Center AND Department of Clinical Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
Safiyeh صفیه میرزایی - MSc Student, Student Research Committee AND Food Security Research Center AND Department of Clinical Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran
Gholamreza غلامرضا عسکری - Associate Professor, Food Security Research Center AND Department of Clinical Nutrition, School of Nutrition and Food Sciences, Isfahan University of Medical Sciences, Isfahan, Iran

مقدمه: پوکی استخوان (Osteoporosis)، از بزرگ ترین نگرانی های سلامت در دنیا محسوب می شود. با وجود نتایج مطالعات بسیاری مبنی بر تاثیر تغذیه بر سلامت استخوان، تاکنون تاثیر متقابل آن با عواملی مانند ژنتیک و شاخص های محیطی و تغذیه ای بررسی نشده است. هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی برهم کنش الگوهای غذایی و شاخص های تن سنجی [شاخص توده بدنی (Body mass index یا BMI)، نسبت دور کمر به دور باسن (Waist-hip ratio یا WHR)] با ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان بود.روش ها: دریافت های غذایی شرکت کنندگان (۳۸۰ نفر) با استفاده از پرسش نامه تکرر مصرف مواد غذایی مورد سنجش قرار گرفت. تراکم مواد معدنی استخوانی (Bone mineral density یا BMD) نیز با استفاده از دستگاه تراکم سنجی در نواحی مهره های کمری و گردن ران ارزیابی گردید. شاخص های تن سنجی نیز با اندازه گیری قد، وزن، دور کمر و دور باسن محاسبه شد.یافته ها: پس از تعدیل مخدوشگر ها، برهم کنش میانه بالای الگوی غذایی سالم و چاقی عمومی (BMI بیشتر از ۲۵ کیلوگرم بر مترمربع) در مدل سوم (مدل تعدیل شده برای سن، جنسیت، کالری، مصرف مکمل، استفاده از ضد آفتاب، فعالیت فیزیکی، تحصیلات و مصرف دخانیات) معنی دار و ۴۳/۰ (۹۵/۰-۲۰/۰) به دست آمد و در این افراد خطر ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان ۵۷ درصد کاهش را نشان داد. خطر ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان در افرادی که در میانه پایین الگوی غذایی سنتی قرار داشتند و BMI بیشتر از ۲۵ کیلوگرم بر مترمربع را دارا بودند، کمتر مشاهده شد. همچنین، خطر ابتلا در افرادی که چاقی عمومی داشتند و در میانه بالاتر از الگوی غذایی غربی قرار گرفتند، بیشتر بود.نتیجه گیری: اثر متقابل الگوی غذایی و شاخص های تن سنجی با ابتلا به پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان تنها در افرادی که چاقی عمومی داشتند و در میانه بالای مصرف الگوی غذایی سالم بودند، با کاهش خطر ابتلا همراه می باشد.

پوکی استخوان, بیماری های استخوانی, الگوی غذایی