عباس شمسعلی نیا - مربی دانشکده پرستاری و مامایی رامسر، دانشگاه علوم پزشکی بابل، رامسر، ایران
شهربانو کیهانیان - استادیار گروه داخلی، دانشگاه آزاد اسلامی تنکابن، رامسر، ایران
فاطمه غفاری - مربی دانشکده پرستاری و مامایی رامسر، دانشگاه علوم پزشکی بابل، رامسر، ایران
محمدمنصور ساروی - متخصص رادیولوژی، بیمارستان امام سجاد (ع)، رامسر، ایران
محمد نجفی آشتیانی - متخصص آسیب شناسی، رشت، ایران

مقدمه: با توجه به اهمیت سرطان پستان، شناخت عواملی که بتواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم سرنوشت نهایی بیماران مبتلا به سرطان پستان را مشخص کند در تصمیم گیری بالینی وانتخاب درمان مفید است. تعیین، بیان و ارزیابی عواملی مانند گیرنده های استروژنی، گیرنده های پروژسترونی، گیرنده رشد اپیدرمی انسان (Her-۲/neu) و ژن p۵۳ می تواند در درمان سرطان موثر، وپیش آگهی آن را تا حدودی مشخص کند. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط بین بیان بالای Her-۲/neu با گیرنده های استروژن و پروژسترون و ژنp۵۳ در زنان مبتلا به سرطان اولیه پستان بوده است.   روش کار: مطالعه حاضر از نوع توصیفی است که بر روی ۶۷ بیمار زن مبتلا به سرطان اولیه پستان که در فاصله سال های ۱۳۸۴-۱۳۸۰در بخش انکولوژی بیمارستان امام سجاد رامسر بستری شده بودند، انجام شده است. داده ها از طریق اطلاعات موجود در پرونده ها در زمینه وضعیت بیان Her-۲/neu، گیرنده های استروژن و پروژسترون و ژن p۵۳ جمع آوری گردید. ارزیابی با روش نیمه کمی ایمونوهیستوشیمیایی و با استفاده از کیت های Her-۲/neu، گیرنده های استروژنی (ER)،گیرنده های پروژسترونی (PR) و ژن p۵۳، ساخت شرکت Dako رنگ آمیزی و نمونه های مثبت و منفی مشخص گردید. به منظور تجزیه و تحلیل ازتست های آماری توصیفی و تحلیلی استفاده گردید.   یافته ها: نتایج نشان داد ۷/۵۰% موارد مطالعه شده دارای گیرنده های استروژنی، ۳/۴۳% دارای گیرنده های پروژسترونی، ۳/۳۱% دارای ژن p۵۳ و ۳/۳۱% بیماران نیز Her-۲/neu مثبت بودند. Her-۲/neu در ۲/۱۴% از بیمارانی که دارای گیرنده های استروژنی و پروژسترونی به صورت توام بودند و در ۷/۶۶% از بیمارانی که فاقد PR وER بودند، مثبت تشخیص داده شد. آزمون مجذور کای اختلاف معنی داری را بین Her-۲/neu مثبت و ER مثبت (۰۳۰/۰p<)، PR مثبت (۰۱۴/۰p<)، بیان توام PR و ER مثبت (۰۰۱/۰p<) بیان توام PR و ER منفی (۰۰۴/۰p<) و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان (۰۰۳/۰p<) نشان داد. بین افزایش Her-۲/neu و متغیرهایی مانند ژن p۵۳، سن، منوپاز و وضعیت تاهل ارتباط معنی داری پیدا نشد.   نتیجه گیری: با توجه به ارتباط معنی دار بین بیان بالای Her-۲/neu و وضعیت گیرنده های پروژسترونی و استروژنی، خصوصا توجه به ارتباط معنی دار قوی تر بین افزایش Her-۲/neu و تومورهای فاقدگیرنده های استروژنی و پروژسترونی، می توان از درمان های خاص در این مورد استفاده مطلوب نمود.

بیان ژن, Her-۲/neu, گیرنده های استروژن, گیرنده های پروژسترون, ژن p۵۳, سرطان اولیه پستان