محمد علیپور - استادیار گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
علیرضا شریفیان عطار - استادیار گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.
علی دستخوش - دستیار تخصصی بیهوشی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران.

مقدمه: لرز متعاقب بی حسی نخاعی، ناشی از مختل شدن تنظیم درجه حرارت بدن می باشد و باعث افزایش مصرف اکسیژن بافتی و فعالیت قلبی - ریوی می شود. انتخاب داروی مناسب جهت کاهش لرز با کمترین عوارض جانبی و خطرات نوزادی و مادری در عمل جراحی سزارین اهمیت ویژه ای دارد. مطالعه حاضر با هدف بررسی اثر انفوزیون سولفات منیزیم با دوز پایین بر کاهش لرز حین بی حسی نخاعی در سزارین انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی از نوع مداخله ای و آینده نگر بود که در سال ۱۳۹۱ بر روی ۸۰ زن باردار با ASA class I که تحت بی حسی نخاعی سزارین شدند، انجام شد. افراد به دو گروه تقسیم شدند که بلافاصله پس از بی حسی نخاعی به گروه منیزیم، ۳۰ میلی گرم بر کیلوگرم سولفات منیزیم در ۵۰ سی سی نرمال سالین و به گروه شاهد، ۵۰ سی سی نرمال سالین طی ۳۰ دقیقه تجویز شد. علائم حیاتی، لرز و درجه حرارت تیمپانیک بیماران قبل از بی حسی نخاعی و بعد از آن، هر ۱۵ دقیقه به مدت ۹۰ دقیقه ثبت شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۵/۱۱) و آزمون های تی، معادل من ویتنی غیر پارامتری، کای اسکوئر و آزمون من ویتنی استفاده شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنی دار در نظر گرفته شد. یافته ها: بیماران دو گروه از نظر سن، وزن، علائم حیاتی قبل از عمل (MAP، HR، SpO۲) و مدت زمان عمل جراحی یکسان بودند. بروز افت فشار خون، برادی کاردی، تهوع، استفراغ و میزان مصرف دارو برای درمان عوارض ذکر شده در دو گروه تفاوتی نداشت. میزان بروز لرز در دقایق ۱۵، ۳۰ و ۴۵ در دو گروه تفاوتی نداشت، اما میزان بروز لرز در دقایق ۶۰، ۷۵ و ۹۰ در گروه شاهد بیشتر از گروه منیزیوم بود و تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (به ترتیب ۰۰۴/۰=p، ۰۴۹/۰=p، ۰۲۲/۰=p). دو گروه مورد مطالعه از نظر دمای بدن بعد از انجام بی حسی نخاعی تفاوت آماری معنی داری با یکدیگر داشتند (۰۰۱/۰>p). نتیجه گیری: استفاده از منیزیوم وریدی می تواند در حین بی حسی نخاعی در سزارین، دمای بدن را بالاتر نگه داشته و در نتیجه از لرز حین یا بعد عمل جراحی بدون افزایش عوارض بکاهد.

بی حسی اسپاینال, جراحی سزارین, سولفات منیزیوم, لرز