هیدروژئوشیمی و منشا سیالات گرمابی منطقه ی زمین گرمایی سبلان برپایه ی یافته های ایزوتوپی

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 2، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_NQUA-2-3_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 104
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رحیم معصومی

دانشگاه تبریز

علی اصغر کلاگری

دانشگاه تبریز

کمال سیاه چشم

دانشگاه تبریز

سهیل پرخیال

انرژی های تجدید پذیر ایران

چکیده

شیب زمین­گرمایی بالا در اطراف کوه سبلان حاصل رخداد فعالیت­های پلوتونیک-ولکانیک در این ناحیه بوده که در اواخر دوره­ی ترشیری رخ داده اند. حاصل این فعالیت­ها تشکیل مخروط استراتوولکان سبلان و دیگر مظاهر سطحی عهد حاضر مربوطه از قبیل وجود چشمه­های آب­گرم، دودخان­ها و منافذ خروج بخار می­باشند. ترکیب عمده این آب­ها سدیم-کلرایدی، کلراید-بی­کربناتی و کلراید-سولفاته می­باشد. در این مطالعه نمونه­ها از چشمه­های آب­گرم اطراف سبلان (شمالغرب، شرق و جنوب سبلان) و چاه­های اکتشافی حفر شده در سایت بهره­برداری از انرژی زمین­گرمایی سبلان واقع در شمالغرب سبلان نمونه­برداری شده و ترکیب شیمیایی و ایزوتوپی این نمونه­های مورد ارزیابی قرار گرفته شده است. آنالیز ایزوتوپی از آبهای ­گرم چشمه­های  مورد مطالعه نشان داد که ترکیبات ایزوتوپی از  ۵/۷- تا ۴/۱۳- پرمیل برای δ۱۸O ، از ۱/۷۱-  تا ۶/۷۸- پرمیل برای  δDو از ۱/۰ تا ۶/۳۴TU  برای ۳H تغییر می کنند. مقادیر منفی δ۱۸O و δD بدست آمده بواسطه  منشاء جوی این آب­ها، واکنش­های آب-سنگ و حضور کانی­های رسی می باشند.  محتوای ۳H این آب­های نیز نشان می­دهد که سیالاتی  نسبتا با سنین مختلف در درون سیستم زمین­گرمایی سبلان در حال چرخش می­باشند. بعضی از این آبها قبل از انفجارات هسته­ای سال ۱۹۵۳ وارد سیستم ژئوترمال شدند، ولی بعضی دیگر بعد از آن وقایع وارد سیستم شده اند.

کلیدواژه ها

deuterium, δ۱۸O, geothermal waters, hydrogeochemistry, Mount Sabalan, tritium., اکسیژن-۱۸, آبهای زمین گرمایی, تریتیوم, دوتریوم, کوه سبلان, هیدروژئوشیمی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.