هیدروژئوشیمی و ارزیابی کیفی منابع آب موجود در رسوبات کواترنر جنوب شرق فاروج (خراسان شمالی) از نظر مصارف آشامیدن و صنعتی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: فصلنامه کواترنری ایران، دوره: 3، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_NQUA-3-3_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 78
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

زهره خسروانی شیری

گروه زمین شناسی،دانشکده علوم پایه ،دانشگاه فردوسی مشهد

محمد حسین محمودی قرائی

گروه زمین شناسی،دانشکده علوم پایه ،دانشگاه فردوسی مشهد

سید احمد مظاهری

گروه زمین شناسی،دانشکده علوم پایه ،دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این مطالعه بررسی کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت فاروج از نظر آشامیدن و صنعت انجام شد. بدین منظور ۱۲ نمونه آب زیرزمینی ازآبخوان رسوبات کواترنر منطقه برداشت شد .پارامترهای حرارت ,(T) (pH) و هدایت الکتریکی (EC) هنگام نمونه­برداری و در محل اندازه­گیری شد. آنالیز آنیون­ها (HCO۳-, SO۴۲-, Cl-) و کاتیون­های اصلی  (Ca۲+, Na+, Mg۲+, K+)در آزمایشگاه شیمی تجزیه دانشگاه فردوسی مشهد اندازه­گیری شد. ترکیب شیمیایی نمونه­های آب براساس نمودار پایپر    Na-SO۴  و Na- Cl بدست آمده است. با استفاده از نمودار پایپر می­توان به واحدهای سنگی اثر گذار در ترکیب شیمیایی آب نیز پی برد. بر پایه نتایج به دست آمده، کاتیون­های غالب نمونه­ها سدیم و آنیون­های غالب در نمونه­ها بی­کربنات است؛ منشا یون سدیم را می­توان علاوه بر کانی های تبخیری به انحلال آلبیت موجود در آندزیت­های منطقه و همچنین تبادل یونی نسبت داد.  منشا یون بیکربنات را نیز می توان به سازند کربناته تیرگان، و همچنین انحلال پلاژیوکلاز در آندزیت- داسیت­های پلیوکواترنر نسبت داد.  نمودار گیبس نشان داد که فرآیندهای عمده کنترل کیفیت شیمیایی آب زیر زمینی دشت فاروج هر دو فرآیند تبخیر و برهم کنش آب و سنگ است که ­ با توجه به وجود رسوبات آبرفتی کواترنر در آبخوان دشت فاروج که بخشی از آن حاصل فرسایش نهشته­های نئوژن دربردارنده لایه­های تبخیری هستند منطقی به نظر می­رسد. با استفاده از شاخص رایزنر،  شاخص پوکوریوس و شاخص تهاجمی، خورندگی و رسوب دهی آب مورد پایش قرار گرفت که مشخص شد نمونه­های مورد مطالعه از لحاظ مصارف صنعتی کاملا نامناسب بودند زیرا اکثر نمونه­های آب منطقه رسوبگذار می­باشند.

کلیدواژه ها

Water pollution, Gibbs diagram, Corrosion and scaling, Neogene deposits, Quaternar deposits, آلودگی آب, نمودار گیبس, خورندگی و رسوب گذاری, نهشته های نئوژن, رسوبات کواترنر

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.