زهرا ضیاء - M.Sc in Department of Biology, Faculty of Sciences, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran
سیدابراهیم حسینی - Associate Professor, Department of Biology, Faculty of Sciences, Shiraz Branch, Islamic Azad University, Shiraz, Iran

زمینه و هدف : استفاده روزافزون از تلفن همراه به حدی است که بسیاری از افراد از زمان جنینی تا پایان عمر در معرض تشعشعات آن قرار می گیرند. این مطالعه به منظور تعیین اثر امواج تلفن همراه در دوران بارداری موش های صحرایی بر سطح سرمی تستوسترون، FSH، LH و سلول های دودمانی جنسی زاده های ۶۰ روزه نر انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۲۴ سر موش صحرایی ماده باردار به ۳ گروه ۸ تایی کنترل، شم و تجربی تقسیم شدند. گروه کنترل تحت هیچ موجی قرار نگرفت. گروه تجربی از ابتدای بارداری به مدت ۱۴ روز و روزانه به میزان ۴ ساعت در معرض امواج تلفن همراه قرار گرفت. گروه شم همین مدت در مجاورت تلفن همراه روشن بدون مکالمه قرار گرفت. پس از زایمان و بعد از بلوغ به طور تصادفی ۱۰ سر از زاده های نر گروه های مختلف جدا و پس از خونگیری، میزان هورمون های جنسی مورد سنجش قرار گرفت. پس از بیهوشی و برداشتن بیضه وزن و اندازه آن تعیین گردید و با استفاده از روش هیستولوژیک شمارش سلول های لایدیگ، سرتولی، اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت و اسپرماتید انجام شد. یافته ها : وزن و حجم بیضه ها، حجم لوله های اسپرم ساز، حجم بافت های بینابینی لوله های اسپرم ساز، تعداد اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت ها، اسپرماتیدها و سروتولی در گروه تجربی در مقایسه با گروه های کنترل و شم کاهش آماری معنی داری داشت (P<۰.۰۵). کاهش سلول های لایدیگ، میزان FSH، تستوسترون و افزایش LH در گروه تجربی در مقایسه با گروه های کنترل و شم از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری : امواج تلفن همراه در دوران بارداری باعث کاهش سلول های دودمانی اسپرم در زاده های نر بالغ می گردد؛ اما اثری بر هورمون های تستوسترون، FSH و LH ندارد.

Cell-phone, Spermatogensis, Testosterone, FSH, LH, Sertoli, Rat offspring, تلفن همراه, اسپرماتوژنز, تستوسترون, FSH, LH, سرتولی, زاده های موش صحرایی