شیما پدرپور واجارگاه - M.Sc in Histology & Embryology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran
فرح فرخی - Associate Professor, Department of Biology, Faculty of Science, Urmia University, Urmia, Iran. f.farokhi@urmia.ac.ir

زمینه و هدف : پاراکوات به عنوان علف کش گیاهی، محرک قوی در تشکیل آنیون های سوپر اکسید است. با توجه به عوارض مضر رادیکال های آزاد حضور ترکیبات مفید مانند زعفران به دلیل دارا بودن اثر آنتی اکسیدانی و از بین برنده رادیکال های آزاد، ضروری به نظر می رسد. این مطالعه به منظور تعیین اثر ترمیمی عصاره هیدروالکلی زعفران بر آسیب کبدی ناشی از پاراکوات در موش آزمایشگاهی انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه تجربی ۳۶ سر موش سوری نر به طور تصادفی به ۶ گروه ۶ تایی تقسیم شدند. گروه کنترل آب و غذای معمولی و ۱.۵ ml روغن ذرت، گروه های دوم و سوم به ترتیب پاراکوات با غلظت mg/kg/bw ۲۰ و ۴۰ محلول در روغن ذرت، گروه چهارم عصاره هیدروالکلی زعفران با غلظت mg/kg/bw ۸۰ ، گروه پنجم و ششم به ترتیب پاراکوات با غلظت mg/kg/bw ۲۰ و ۴۰ را به همراه زعفران با غلظت mg/kg/bw ۸۰ به صورت گاواژ دریافت کردند. بعد از ۳۰ روز تیمار و بیهوش نمودن موش ها، خون گیری از قلب برای مطالعه مالون دی آلدئید (MDA)، آنزیم های کبدی آلانین آمینوترانسفراز (ALT) و آسپارتات آمینو ترانسفراز (AST) انجام شد. سپس کبد از بدن جدا و نیمی از بافت کبد برای سنجش اکسایشی و نیمی دیگر برای مطالعات بافتی به فرمالین انتقال یافت. یافته ها : در کبد موش های تیمار شده با پاراکوات، سیروز شدید کبدی، تخریب هپاتوسیت ها و التهاب و نیز افزایش آماری معنی داری در میزان MDA و آنزیم های AST و ALT مشاهده شد (P<۰.۰۵). زعفران موجب کاهش معنی دار میزان MDA و آنزیم های ALT و AST در مقایسه با موش های تیمار شده با پاراکوات گردید (P<۰.۰۵). همچنین در کبد موش های تیمار شده با زعفران تخریب کبدی کاهش یافت. نتیجه گیری : مصرف زعفران در حد معمول (mg/kg/bw ۸۰) می تواند اثرات سوء ناشی از سموم علف کش مثل پاراکوات را کاهش دهد.

Liver, Saffron, Paraquat, Inflammation, Liver Enzymes, MDA, Mouse, کبد, زعفران, پاراکوت, التهاب, آنزیم های کبدی, موش