محمد قنبری - Ph.D graduate Geography and Urban Planning, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. Expert of Management Systems in Mashhad Municipality, Mashhad, Iran. m.ghanbari۲۳۳@yahoo.com
محمد اجزاء شکوهی - Associate Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
محمد رحیم رهنما - Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran
امید علی خوارزمی - Assistant Professor, Department of Geography and Urban Planning, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

زمینه و هدف : بهداشت و خدمات اجتماعی دامنه وسیعی نظیر بهداشت و درمان، مراقبت از کودکان و جوانان، خدمات برای مادران، سازمان های شهروندی، مراکز اجتماعی و امکانات عمومی دارد. زیست پذیری را می توان ویژگی های محیط شهری که آن را مکانی جذاب برای زندگی می کند؛ دانست. این مطالعه به منظور تحلیل زیست پذیری کلان شهر مشهد بر اساس شاخص سلامت انجام شد. روش بررسی : در این مطالعه توصیفی - تحلیلی نقشه های مربوط به وضعیت هر کدام از زیر شاخص های عینی شامل توزیع فضایی بیمارستان، درمانگاه، پایگاه بهداشت، پایگاه اورژانس و سرویس بهداشتی براساس محدوده مناطق کلان شهر مشهد (۱۳ منطقه) با استفاده از نرم افزار GIS ترسیم شد. برای شاخص ذهنی بهداشت و سلامت شامل سلامت جسمی، احساس آرامش، خدمات سلامت و رضایت از سلامت از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. حجم نمونه در کل مناطق شهر مشهد برابر با ۴۰۲ نفر بود. یافته ها : ۳۹ درصد از مناطق شهر مشهد در سطح بسیار نامطلوب از نظر زیست پذیری شهری قرار داشتند. منطقه ۱۳ کلان شهر مشهد، بهترین منطقه از نظر شاخص سلامت تعیین شد. پس از منطقه ۱۳، مناطق ۸ و ۱۱ به لحاظ شاخص سلامت دارای بهترین شرایط بودند. بدترین منطقه از نظر شاخص سلامت، به ترتیب مناطق ۴، ۶ و ۳ تعیین شدند. نتیجه گیری : زیست پذیری کلان شهر مشهد براساس شاخص سلامت در وضعیت مطلوبی قرار ندارد. شهر زیست پذیر به لحاظ شاخص سلامت با توجه به ابعاد ذهنی و عینی در کنار هم محقق می گردد و زیست پذیری دارای روندی پویا، یکپارچه و پیوسته است.

Urban livability, Health indicators, Mashhad metropolis, Iran, زیست پذیری شهری, شاخص سلامت, کلان شهر مشهد