بررسی تحلیلی علم غیب غیرپیامبران در میان امامیه و دیگر مذاهب اسلامی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: دوفصلنامه پژوهشنامه امامیه، دوره: 9، شماره: 17
  • کد COI اختصاصی: JR_IMAMIYA-9-17_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 143
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد مهدی حسین پور

استادیار گروه مذاهب کلامی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

چکیده

همه متکلمان اسلامی در اینکه علم غیب ذاتی از آن خداوند است اتفاق نظر دارند، اما درباره علم غیب بشر، اعم از پیامبران و غیرپیامبران، اختلاف نظر بسیار وجود دارد. اکثر متکلمان علم غیب پیامبران را پذیرفته اند اما درباره علم غیب غیرپیامبران اختلاف نظر فراوان است. چنانچه برخی همچون معتزله و ماتریدیه معتقدند غیر از خداوند فقط پیامبران علم غیب دارند؛ اشاعره، ابن تیمیه از سلفیه و اسماعیلیه معتقدند علاوه بر پیامبران، غیرپیامبران هم می توانند علم غیب داشته باشند؛ امامیه نیز علم غیب پیامبران را حتمی دانسته و درباره غیرپیامبران معتقدند اولیای الاهی، به خصوص ائمه اطهار (ع) نیز علم غیب دارند. با این حال برخی از آنان گستره این علم را مقید و برخی مطلق می دانند. در این پژوهش ابتدا علم غیب را با استناد به قرآن کریم بررسی می کنیم و در ادامه نمونه ای از دیدگاه متفکران هر یک از مذاهب اسلامی را ذکر، و ادله شان را تحلیل و ارزیابی می کنیم و نشان می دهیم دیدگاه مذاهب اسلامی غیر از امامیه با اشکالات متعددی روبه رو است و در مقابل نظر امامیه با استناد به دلایل متقن نقلی و عقلی اثبات پذیر است.

کلیدواژه ها

علم غیب, عقلی, نقلی, غیرپیامبران, مذاهب اسلامی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.