سنجش وضعیت گردشگری میراث فرهنگی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (مورد مطالعه: آثار و ابنیه تاریخی شهرستان کلات)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات فرهنگی اجتماعی خراسان، دوره: 17، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_FARKH-17-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 123
نویسندگان
دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام رضا(ع)، مشهد، ایران.
دانشیار گروه جغرافیا، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
چکیده
آثار و ابنیه تاریخی ضمن ارائه جلوه هایی از معماری و تمدن ایرانی اسلامی، عرصه های چندگانه توسعه را تحت الشعاع قرار داده و پایداری را در مناطق به ارمغان می آورد. شهرستان کلات بهعنوان تلاقی گاه منحصر به فرد تاریخ، فرهنگ و جغرافیا، مقصدی است مطلوب برای گردشگری؛ اما تعدادی از آثار تاریخی آن اعم از ابنیه، محوطه ها و تپه های تاریخی، در سایه غفلت، از نقش موثری که می توانند در رونق گردشگری و توسعه پایدار منطقه داشته باشند، بهدور مانده و در معرض تخریب قرار گرفته اند؛ درنتیجه این پژوهش کاربردی با هدف سنجش وضعیت کنونی گردشگری میراث فرهنگی در شهرستان (با تاکید بر آثار و ابنیه تاریخی آن)، منطبق بر روش توصیفی تحلیلی و به دو شیوه کتابخانه ای (برای شناخت پیشینه نظری و تجربی) و پیمایشی به جمع آوری اطلاعات پرداخته است؛ بهگونه ای که از ابزار مشاهده و فیش برداری برای شناخت عینی محیط بهره برده شد و با توزیع تصادفی ۹۶ پرسشنامه در میان کاربران و تبدیل داده های کیفی به کمی جهت احصای امتیاز زیرمعیارها و نیز توزیع ۱۱ پرسشنامه به روش گلوله برفی در میان خبرگان و انجام تحلیل سلسله مراتبی ای اچ پی بر روی داده ها جهت احصای امتیازهای معیارها و مولفه ها و درنهایت ضرب و ادغام وزن های نهایی دو دسته فوق در یکدیگر، امتیاز و اولویت نهایی مولفه ها در توسعه این گونه گردشگری در شهرستان به دست آمد؛ نتایج نظرسنجی از خبرگان و کاربران بیانگر شرایط نامطلوب اینگونه گردشگری در حال حاضر منطقه است که از نظر آنها تنها مولفه های تعاملات اجتماعی میان جامعه میزبان و گردشگران، مدیریتی سازمانی و هویت تاریخی منشعب از میراث فرهنگی مطلوب است و سایر مولفه ها در وضعیتی نامطلوب به سر می برند؛ در این میان، ساماندهی و بهبود مولفه های زیرساخت های گردشگری (امتیاز ۰۳۶/۰-)، بودجه و اعتبار (امتیاز ۰۲۱/۰-)، بهداشت و پاکیزگی محیط (امتیاز ۰۱۲/۰-)، بهترتیب درجه عدم مطلوبیت، اولویت های مورد توجه جهت توسعه اینگونه گردشگری در شهرستان هستند.کلیدواژه ها
گردشگری میراث فرهنگی, آثار و ابنیه تاریخی, تحلیل سلسله مراتبی, شهرستان کلاتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.