مهدی رضایی - Department of Psychology, Birjand University, Birjand, Iran
محمدجواد احمدی زاده - Behavioral Science Research Center, Life Style Institute, Baqiyatallah University of Medical Science, Tehran, Iran

زمینه و هدف: تحریک الکتریکی جریان مسقیم فراجمجمه ­ای (tDCS) یک روش درمانی غیرتهاجمی است. هدف این پژوهش تعیین اثربخشی tDCS و مقایسه آن با حساسیت زدایی حرکات چشم و پردازش مجدد (EMDR) بر کاهش نشانه­ های اختلال استرس پس از ضربه (PTSD) بود. روش ها: پژوهش حاضر یک کارآزمایی بالینی دوسوکور با طرح پیش ­آزمون پس ­آزمون با گروه کنترل بود. جامعه­ آماری شامل بیماران مبتلا به PTSD بودند که به مرکز علوم اعصاب شناختی آتیه و بیمارستان بقیه ­الله الاعظم (۱۳۹۶ تا ۱۳۹۷) مراجعه کرده بودند. از میان آن ها ۴۴ نفر به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (۱۴=EMDR، ۱۵=tDCS فعال) و گروه کنترل (۱۵=tDCS ساختگی) جایگزین شدند. ابزار پژوهش شامل فهرست اختلال استرس پس از ضربه (PCL-۵) بود. گروه های tDCS فعال و کنترل به مدت ۱۰ جلسه تحریک دوجانبه واقعی و ساختگی (۲Am، ناحیه خلفی-جانبی پیش­ پیشانی) را دریافت کردند. گروه EMDR نیز ۵ جلسه درمان EMDR را دریافت کرد. داده­ ها نیز به وسیله روش آماری تحلیل کووواریانس چندمتغیری (مانکووا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نشانه های PTSD در گروه های آزمایش در مقایسه با گروه کنترل در مرحله پس ­آزمون و پیگیری به طور معناداری بیشتر کاهش یافته بود (۰/۰۵>P < /span>). در حالی که بین دو گروه آزمایش در مرحله پس ­آزمون و پیگیری تفاوت معناداری وجود نداشت (۰/۰۵>P < /span>). نتیجه گیری: از روش tDCS می توان به عنوان روش درمانی غیرتهاجمی برای کاهش نشانه های PTSD استفاده کرد.

Transcranial Direct Current Stimulation (tDCS), Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD), Eye Movement Desensitization and Reprocessing (EMDR)