سعید حسن زاده - Institute for Exceptional Children
اصغر مینایی - Institute for Exceptional Children

پژوهش حاضر با هدف انطباق، اعتباریابی، رواسازی و هنجاریابی آزمون رشد زبان، روی نمونه ای با حجم ۱۲۳۵ نفر (۶۲۶ پسر و ۶۰۹ دختر) از کودکان ۰-۴ (سال تمام) تا ۱۱-۸ (۸ سال و ۱۱ ماه) شهر تهران که با روش نمونه برداری چند مرحله ای انتخاب شدند، اجرا گردید. این آزمون مشتمل بر ۹ خرده آزمون (۶  خرده آزمون اصلی و ۳ خرده آزمون تکمیلی) است. علاوه بر این، از ترکیب نمرات خرده آزمون های اصلی، ۶ نمره مرکب نیز به دست می آید. برای انطباق و هنجاریابی این آزمون ابتدا دستورالعمل اجرایی و گویه های آزمون به زبان فارسی ترجمه شد. آنگاه با توجه به ویژگی های نحو، معنی شناختی و واج شناختی زبان فارسی و با مدنظر قرار دادن مبانی نظری آزمون، بسیاری از گویه ها مجددا طراحی گردید. با اجرای مراحل پیش تجربی و تجربی و تجزیه و تحلیل داده ها بر پایه مدل کلاسیک اعتبار، فرم نهایی آزمون شکل گرفت. ضریب همسانی درونی خرده آزمون ها با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ و ثبات زمانی خرده آزمون ها و ترکیب ها با استفاده از روش آزمون بازآزمون به دست آمد. ضرایب آلفا برای ترکیب ها (نمرات مرکب) با استفاده از فرمول گیلفورد که برای برآورد آلفای نمرات مرکب طراحی شده است، به دست آمد. روایی محتوایی، ملاکی و سازه خرده آزمون ها و ترکیب ها با استفاده از روش های مناسب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج به دست آمده در زمینه اعتبار و روایی آزمون، اطمینان کافی برای استفاده از این ابزار را برای ارزیابی مهارت های زبانی کودکان فارسی زبان تهران به دست می دهد.

standardization, receptive language, expressive language, validity, reliability, هنجاریابی, زبان دریافتی, زبان بیانی, اعتباریابی, رواسازی