تحلیل گرادیانت شهری- روستایی سیمای سرزمین کلان شهر تهران (سال ۲۰۰۸ و ۲۰۱۸ میلادی)
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، دوره: 23، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_ESTJ-23-2_013
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 169
نویسندگان
دانشجوی دکتری تخصصی، گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، ایران
استاد تمام، گروه محیط زیست، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، ایران. (مسوول مکاتبات)
عضو هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی تهران شمال
استادیار، گروه برنامه ریزی و آموزش محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، ایران
استادیار، گروه اقتصاد محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، ایران
چکیده
زمینه و هدف: گسترش شهری موجب تغییرات زیربنایی در ساختار و کارکرد بومشناسی سیمای سرزمین و تغییر تدریجی ساختار مکانی و الگوی سیمای سرزمین میشود. با توجه به اهمیت درک اجزای محیط زیست شهری و چگونگی تعاملات بین این اجزا، هدف از این مطالعه تحلیل گرادیانت شهری- روستایی کلانشهر تهران با استفاده از سنجههای سیمای سرزمین برای کمی کردن الگوی سیمای سرزمین میباشد.مواد و روشها: اطلاعات تحقیق در سال ۱۳۹۸ گردآوری و از ترکیب آنالیز گرادیانت و سنجههای سیمای سرزمین برای کمیسازی الگوی سیمای سرزمین تهران استفاده شد. نقشههای کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهواره لندست ۷ و ۸ مربوط به سالهای ۲۰۰۸ و ۲۰۱۸ در نرمافزار ENVI ۵.۳به طبقات انسانساخت، اراضی باز، پوشش گیاهی و آب طبقهبندی شدند. ترانسکتهایی با ابعاد Km۴Km* ۴ در چهار جهت اصلی، با عبور از منطقه ۱۲ طراحی و برای محاسبه سنجههای تعداد لکه، تراکم لکه، تراکم لبه، درصد سیمای سرزمین، میانگین مساحت لکهها و متوسط شاخص شکل در سطح سیمای سرزمین و کلاس از روش پنجره متحرک استفاده شد.یافتهها: از سال ۲۰۰۸ تا سال ۲۰۱۸ توسعه شهری موجب افزایش تراکم لکهها در سیمای سرزمین شده است. به طوری که در ترانسکت مرکزی پیوستگی سیمای سرزمین کاهش و از هم گسیختگی اجزای ساختاری سیمای سرزمین افزایش یافته است. در سطح سیمای سرزمین تعداد لکهها و تراکم لبه افزایش و میانگین مساحت لکهها و متوسط شاخص شکل کاهش یافته است. در سطح کلاس نیز میانگین مساحت لکههای اراضی باز و انسانساخت افزایش یافته است.بحث و نتیجهگیری: در طول ترانسکتها علاوه بر تغییرات کاربریها، شکل و تراکم لکهها نیز تغییر کرده و روند این تغییرات در طول ترانسکتها از هم متفاوت است. درصد اراضی انسانساخت ماتریس غالب در ترانسکتهای نزدیک به مرکز تجاری تهران میباشند و مساحت لکههای پوشش گیاهی و آبی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۸ کاهش یافته است.کلیدواژه ها
گرادیانت شهری- روستایی, بوم شناسی سیمای سرزمین, سنجه های سیمای سرزمین, کلان شهر تهراناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.