سیروس محمودی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
محمود شرفی - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
پریسا زارع - استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

زمینه و هدف:نگاه جهانی به عناصر  زیست محیطی در جهان، وضعیت مخاطره- آمیزی را نشان می­دهد. از جمله خطرات جدی قرن ۲۱، مسایل مختلف زیست محیطی نظیر تخریب جنگل­ها و فضای سبز، گرم شدن کره زمین، مصرف سرسام­آور انرژی و موادغذایی، تحلیل لایه ازن، کاهش منابع طبیعی، خشکسالی، رشد فزاینده جمعیت، از دست رفتن تنوع زیستی، و انواع آلودگی­ها است.یکی از راه­های کاهش این مشکلات، آموزش مفاهیم زیست محیطی در دوران کودکی و استفاده از ادبیات کودکان می­باشد. از این رو،  هدف اصلی این پژوهش بررسی و ارزیابی میزان توجه به عناصر زیست محیطی  در کتاب­های فارسی دوره ابتدایی است.روش بررسی: روش پژوهش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا است.جامعه آماری شامل کتاب­های فارسی دوره ابتدایی بوده است که با توجه به ماهیت موضوع، نمونه­گیری انجام نشده و همه جامعه آماری بررسی شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، سیاهه تحلیل محتوای محقق ساخته بوده که با قضاوت متخصصان ساخته شده است و داده­های حاصل با استفاده از شاخص­های آمار توصیفی مورد بررسی قرار گرفتیافته ­ها: نتایج پژوهش نشان داد که در کتاب­های فارسی دوره ابتدایی، بیشترین توجه به عناصر«مکان­­های طبیعی و حیات وحش» با ۳/۴۳ درصد، «درخت کاری، فضای سبز و حفظ جنگل­ها» با ۷/۲۴ درصد موارد است و کمترین فراوانی مربوط به عناصر «تنوع زیستی»، «افزایش جمعیت»، «منابع طبیعی»، «مصرف بهینه»، «تعاریف زیست محیطی»، «زباله»، «معضلات و تهدیدات زیست» و «آلودگی­های زیست محیطی» استبحث و نتیجه گیری: مفاهیم و آموزه­های زیست محیطی در کتب فارسی دوره ابتدایی جایگاه درخور و شایسته­ای ندارد. با توجه به مشکلات محیط زیستی در کشور، مولفه­های محیط زیست باید در کتاب­های فارسی و سایر کتاب­های مربوط به کودکان بروز و ظهور بیشتری داشته باشد.

آموزش محیط زیست, تحلیل محتوا, دوره ابتدایی, کتاب های فارسی