مطالعه ترکیب گونه ای و فعالیت ماهانه پشه خاکی ها در نواحی پرخطر در مقایسه با نواحی کم خطر در کانون اندمیک لیشمانیوز احشایی

  • سال انتشار: 1393
  • محل انتشار: مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، دوره: 12، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_SJSPH-12-3_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 122
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اسماعیل قربانی

MSc. Student, Department of Medical Entomology and Vector Control, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

یاور راثی

Ph.D. Professor, Department of Medical Entomology and Vector Control, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

محمدرضا عبایی

MSc. Lecturer, Department of Medical Entomology and Vector Control, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

امیراحمد اخوان

Ph.D. Assistant Professor, Department of Medical Entomology and Vector Control, School of Public Health, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran

چکیده

زمینه و هدف: پشه خاکی ها در انتقال برخی بیماریها نظیر انواع لیشمانیوز، تب پشه خاکی و بیماری کاریون نقش دارند. آگاهی از ترکیب گونه ای و تغییرات جمعیت پشه خاکی ها، نخستین گام در جهت ایجاد اطلاعات پایه در کنترل ناقلین لیشمانیوز احشایی محسوب می شود. این تحقیق در دو ناحیه غرب و شرق شهرستان مشکین شهر به ترتیب با میزان های شیوع شدید و کم و در دو اقلیم نیمه خشک خفیف در غرب و نیمه خشک استپی در شرق به صورت مقایسه ای انجام شد.   روش کار: پشه خاکی ها به روش تله چسبان از ابتدای فصل فعالیت هر ۱۵ روز یکبار از اماکن داخلی و خارجی چهار روستای منتخب در غرب و شرق شهرستان مشکین شهر جمع آوری شدند. پشه خاکی ها بعد از برداشت از تله چسبان در استن شستشو و در اتانول ۷۰% نگهداری شدند. از نمونه ها در محیط پوری اسلاید های میکروسکوپی تهیه شد و با استفاده از کلید های شناسائی معتبر تعیین هویت گردیدند. به کلیه اسلایدهای میکروسکوپی برچسب استاندارد زده شد و تحت کد GC۲۲ST۶-۹۳ در موزه حشره شناسی پزشکی دانشکده بهداشت نگهداری می شوند.   نتایج: در این مطالعه، ۷۸۳ عدد پشه خاکی شامل ۵۴۷ نر و ۲۳۶ ماده از دهستان مشکین غربی مشتمل بر ۲۰ گونه از دو جنس Phlebotomus (۲۸/۶۶% ) و Sergentomyia (۷۲/۳۳%) صید شد که از این تعداد ۵۷۱ پشه خاکی از اماکن خارجی (۷۳%) و ۲۱۲ عدد از اماکن داخلی (۲۷%) بدست آمد. نمونه برداری هائی که از منطقه شرق و دهستان ارشق انجام شد ۴۰۰ پشه خاکی شامل ۲۶۱ نر و ۱۳۹ ماده از ۱۷ گونه مشتمل بر دو جنس Phlebotomus (۵/۶۴% ) و Sergentomyia (۵/۳۵%) که از این تعداد ۳۲۴ مورد از اماکن خارجی(۸۱%) و ۷۶ مورد از اماکن داخلی (۱۹%) صید شد. گونه Se.mervynae برای اولین بار از مشکین شهر گزارش می گردد.   نتیجه گیری: از ناقلین لیشمانیوز احشایی ، گونه های Ph.kandelakii و Ph . perfiliewi با وفور بیشتری از نواحی غرب شهرستان مشکین شهر نسبت به منطقه شرق صید گردید. طول دوره فعالیت و تعداد نسل پشه خاکی ها در منطقه غرب بیشتر از شرق این شهرستان ملاحظه شد. گونه غالب جنس Phlebotomus در منطقه شرق Ph.papatasi و گونه Ph.andrejevi با وفور بیشتری از دو ناحیه مورد بررسی صید گردید. بطور کلی ناقلین قطعی لیشمانیوز احشایی در کشور، در نواحی غرب شهرستان مشکین شهر حضور دارند.

کلیدواژه ها

Sand flies, Fauna, Monthly activity, Visceral leishmaniasis, Meshkinshar, Iran, پشه خاکی, فونستیک, فعالیت ماهانه, لیشمانیوز احشایی, مشکین شهر, ایران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.