علی اصغر سپاهی - دانشگاه بوعلی سینا
سارا نجفی راشد - دانشگاه بوعلی سینا
حسین شهبازی - دانشگاه بوعلی سینا
محمد معانی جو - دانشگاه بوعلی سینا

طیف گستردهای از سنگهای پلوتونیک، از مافیک تا فلسیک، شامل انواع گابروها، دیوریتها، تونالیتها، گرانودیوریتها، مونزوگرانیتها، سینوگرانیتها و گرانیتوئیدهای لوکوکرات در مجموعه­ی پلوتونیک الوند، منطقه­ی سنندج- سیرجان، ایران یافت میشوند. سن این مجموعه به ژوراسیک میانی وابسته است. در این مجموعه سنگهای گرانیتی و دیوریتی از اجزای اصلی هستند. گرانیت­ها حاوی پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، کوارتز و بیوتیت هستند و دیوریت­ها از پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت و کمی تیتانیت و آپاتیت تشکیل شده­اند. در برخی برونزدها، گرانیتها و دیوریتهای آلایش یافت پیدا میشوند که حاوی زینوکریستهای بزرگ هضم نشده آندالوزیت (به­طور بخشی تا کامل به سیلیمانیت تبدیل شده) همراه با حاشیههای واکنشی غنی از اسپینل و فلدسپار هستند. این زینوکریستها از تخریب کانیهای سنگهای پلیتی و ورود آنها به درون ماگماهای میزبان حاصل شدهاند. نسبتهای ایزوتوپی ۸۷Sr/۸۶Sr در گرانیتهای مورد بررسی از ۷۱۰۱/۰ تا ۷۲۴۵/۰ و دیوریتهای آلایش یافته از ۷۰۴۸/۰ تا ۷۰۷۹/۰( با  Sriبیش از ۷۰۴/۰) در تغییر است. طیف نسبتهای ۱۴۳Nd/۱۴۴Nd در سنگهای گرانیتی از ۵۱۲۳۴/۰ تا ۵۱۲۴۰/۰ و در دیوریتهای آلایش یافته از ۵۱۲۴۴/۰ تا ۵۱۲۵۲/۰ است. مقادیر Nd(t) برای گرانیتهای مورد بررسی از ۲/۳- تا ۹۸/۳- و برای دیوریتهای آلایش یافته از ۷۸/۰- تا ۳۵/۲- است. در نمودار ۱۴۳Nd/۱۴۴Nd در مقابل ۸۷Sr/۸۶Sr، گرانیتها در قلمرو سنگهای پوستهای تصویر میشوند؛ همچنین دیوریتهای با خاستگاه گوشتهای، به سبب آلایش با سنگهای متاپلیتی به سمت سنگهای با خاستگاه پوستهای میل کردهاند. این نتایج اهمیت شناخت آلایش را در سنگهای پلوتونیک با مواد پوسته­ی فوقانی (متاپلیتی) در هنگام تفسیر چنین سنگهایی مشخص میکند.

Alvand pluton, assimilation, contamination, diorite, granite, Sanandaj-Sirjan, پلوتون الوند؛ هضم؛ آلایش؛ دیوریت؛ گرانیت؛ ژوراسیک؛ سنندج- سیرجان.