بتول تقی پور - دانشگاه شیراز

کمربند ماگمایی ترود-چاه شیرین در جنوب سمنان میزبان سنگ­های آتشفشانی-آذرآواری و توده­های نفوذی سنوزوئیک است. کانسار کوه زر در گستره­ی معدنی باغو با کانه­زایی Cu-Au و فیروزه مشخص است. کانسار سازی در گستره­ی دگرسانی­های گرمابی منطقه صورت گرفته است. این دگرسانی­ها بیشتر شامل پروپلیتیک، فیلیک، آرژیلیک پیشرفته و سیلیسی می­شوند. همیافتی کمیاب تورمالین به شکل پراکنده تا رگه­ای با فیروزه در دگرسانی فیلیک تا آرژیلیک پیشرفته دیده می­شود. پردازش داده­های زمین شیمیایی (EPMA) ترکیب تورمالین را شورلیت- دراویت نشان داده است. بر اساس مشاهدات سنگ­نگاری و نتایج زمین شیمیایی، آبشوئی سنگ­های دگرسان به­وسیله­ی سیالات گرمابی و هجوم B از خاستگاه سنگ­های دگرگون، سبب تشکیل تورمالین به خرج مسکوویت­های زمینه از سنگ میزبان شده است. پیدایش فیروزه ناشی از واکنش­های اکسایشی، فرو پاشی کانی­های سولفیدی و مس­دار در زون فیلیک و آبکافت آلومینوسیلیکات­های میزبان، (با مشارکت شاره­ی حاوی P) به خرج فازهای کانیایی سرشار از آلومینیم (آلونیت) نیز امکان­پذیر شده است. بدین گونه همپوشانی دو رخداد دگرسانی آرژیلیک پیشرفته یعنی تورمالین­زایی اولیه و تشکیل فیروزه­ی تاخیری رخ داده است.

Kuh-Zar, tourmaline, turquoise, mineral chemistry, alteration., کوه زر؛ تورمالین؛ فیروزه؛ شیمی کانی؛ دگرسانی.