تاثیر ظرفیت و غلظت کاتیون بر نتایج آنالیز پرتو ایکس کانی رسی اسمکتیت
- سال انتشار: 1390
- محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 19، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJCM-19-2_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 113
نویسندگان
دانشگاه بوعلی سینا
دانشگاه بوعلی سینا
چکیده
پراش پرتو ایکس (XRD) از دیرباز برای شناسایی نوع کانی های رسی مورد استفاده قرار گرفته است. استفاده از این فناوری در شناخت رفتار ریزساختاری خاکهای رسی نیز بسیار مفید است. از آنجا که شدت و موقعیت قلههای پراش پرتو ایکس کانیهای رسی متناسب با چگونگی قرارگیری پولکها و تغییر در ضخامت لایهی دوگانهی آنها تغییر میکند، این روش می تواند تا حدود زیادی بازگو کنندهی تغییرات رفتاری خاکهای رسی در شرایط مختلف زیستمحیطی باشد. به این منظور، این مقاله به بررسی تاثیر ظرفیت و غلظت کاتیونها بر نتایج پراش پرتو ایکس کانی رسی اسمکتیت (از دیدگاه ریزساختاری) و تناسب آن با چگونگی رسوب گذاری و تغییرات نفوذپذیری خاک (که معرف رفتار خاک از دیدگاه درشت ساختاری است) می پردازد. کاتیونهای مورد استفاده در این پژوهش، کاتیون سدیم به صورت نمکهای NaCl و Na۲CO۳ به عنوان کاتیون تک ظرفیتی و کاتیونهای کلسیم و سرب به صورت نمکهای CaCl۲ و Pb(NO۳)۲ به عنوان کاتیونهای دو ظرفیتی بودهاست. همچنین این تغییرات در مورد سرب افزوده شده به نمونه اسمکتیت حاوی درصدهای مختلف کلسیت (CaCO۳) نیز مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان دهندهی آن است که بر اثر برهم کنش نمک با کانی رسی، موقعیت و شدت قلهی اصلی رس ثابت نمیماند. این در حالی است که ساختار این نمونه ها بر حسب ظرفیت و غلظت نمک موجود در ساختار خاک، به طور محسوسی تغییر می کند. به طور کلی می توان گفت با چشم پوشی از واکنشهای پیچیدهی عوامل موجود در خاک- الکترولیت تعلیقی، حضور غالب یک کاتیون در ساختار خاک سبب تغییر در ساختار خاک میشود که این تغییر از دیدگاه ریزساختاری (XRD) و نیز درشت ساختاری (مانند رسوب گذاری) قابل تشخیص است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که حضور کربنات در افزایش ظرفیت خاک میانگر بیش از حضور یون بیکربنات در افزایش پتانسیل سطحی رس در فرایند برهم کنش خاک- آلاینده تاثیرگذار است.کلیدواژه ها
Smectite, X-Ray, Permeability, Cation Valence, Cation Concentration., اسمکتیت؛ پرتو ایکس؛ تراوایی؛ ظرفیت کاتیون؛ غلظت کاتیوناطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.