کانی های رسی در دو خاک قدیمی روی سطوح زمین ریخت شرق اصفهان

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 19، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-19-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 154
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امید بیات

دانشگاه صنعتی اصفهان

حمیدرضا کریم زاده

دانشگاه صنعتی اصفهان

حسین خادمی

دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

کانی شناسی رسی خاک های قدیمی اطلاعاتی درباره تغییرات اقلیمی کواترنر و شرایط محیطی گذشته در اختیار می­گذارد. کانی­های رسی در خاک های قدیمی یک مخروط آبرفتی در شرق اصفهان با روش پراش پرتو ایکس مورد بررسی قرار گرفت. خاک­های قدیمی مورد بررسی روی سطوح زمین­ریخت قدیمی (Qf۱،Qf۲) قرار گرفته­اند. سطح زمین­ریخت Qf۱نسبت به سطح Qf۲ قدیمی تر بوده و در موقعیت توپوگرافی بالاتری قرار گرفته است. نتایج بررسی کانی­شناسی نشان می دهد که خاک قدیمی روی سطح زمین­ریخت Qf۱ دارای غالبیت کانی اسمکتیت در افق آرجیلیک و پالیگورسکیت در افق کلسیک است. کالکریت موجود در خاک قدیمی سطح Qf۱ در اقلیم نیمه خشک گذشته تشکیل شده است. به­نظر می­رسد که در دوره های مرطوبتر فرایندهای انتقال و افزایش کربنات ها و کاهش تخلخل سبب افزایش فعالیت یونی و تشکیل اسمکتیت های خاکساز در کالکریت شده است. طی دوره های خشک­تر بعدی انتقال و تشکیل درجای کانی پالیگورسکیت رخ داده و وجود بلورهای کلسیت سبب حفاظت فیبرهای پالیگورسکیت شده است. مقایسه­ی افق­های آرجیلیک در سطوح زمین­ریخت نشانگر غالبیت کانی­های اسمکتیت و پالیگورسکیت به­ترتیب در خاک­های قدیمی سطوح زمین­ریخت Qf۱ و Qf۲ است. با توجه به مواد مادری و زمین­سانی یکسان، این امر می­تواند ناشی از هوادیدگی بیشتر در خاک سطح Qf۱ و تشکیل و حفاظت بیشتر پالیگورسکیت در افق­های آرجیلیک-کلسیک (Btk) خاک سطح زمین­ریختQf۲  باشد. در مجموع استفاده از کانی شناسی رسی افق­های کلسیک، کالکریت ها و افق­های آرجیلیک به­عنوان ابزاری مفید در پژوهش­های زمین ریخت­شناسی و شناسائی سطوح زمین­ریخت پیشنهاد می­شوند.

کلیدواژه ها

Alluvial fan, pedogenic clay minerals, pedogenic carbonates, paleoclimate, Central Iran., مخروط آبرفتی؛ کانی های رسی خاکساز؛ کربنات های خاکساز؛ اقلیم گذشته؛ ایران مرکزی.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.