بررسی ارتباط تعیین کننده های اجتماعی سلامت و اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان در ایران بر اساس مدل سازمان جهانی بهداشت: یک مطالعه مروری سیستماتیک
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: مجله زنان، مامایی و نازایی ایران، دوره: 23، شماره: 8
- کد COI اختصاصی: JR_IJOGI-23-8_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 193
نویسندگان
دانشجوی دکترای بهداشت باروری، کمیته پژوهشی دانشجویان، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
دانشیار گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
دانشیار گروه مامایی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، دانشگاه علوم پزشکی البرز، کرج، ایران.
دانشجوی دکترای بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی کاشان، کاشان، ایران.
دانشیار گروه مامایی و بهداشت باروری، مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
چکیده
مقدمه: اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان، نقش مهمی در چاقی، بیماری های مزمن و پیامدهای ناگوار مادری، جنینی و نوزادی دارد. امروزه، عوامل اجتماعی از علل پایه گذار سلامتی و بیماری محسوب می شوند. مرور سیستماتیک حاضر، با هدف بررسی ارتباط تعیین کننده های اجتماعی سلامت و اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان در مطالعات ایرانی انجام شد. روش کار: در این مطالعه مروری مقالات فارسی و انگلیسی از نوع مشاهده ای (کوهورت، مورد شاهدی، مقطعی) در پایگاه های Irandoc، Magiran، SID، Web of Science، Embase، Scopus ، Google Scholar و PubMed با ترکیبات مختلف کلمات کلیدی مرتبط با "تعیین کننده های اجتماعی سلامت" (Social determinants of health) و "اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان" (postpartum weight retention) به دست آمده از MESH در سال های ۲۰۱۹-۲۰۰۰ جستجو شدند. انتخاب مقالات بر اساس معیارهای ورود و خروج و ارزیابی کیفیت مقالات با مقیاس نیوکاسل اوتاوا انجام شد. یافته ها: از ۴۸۵ مقاله بررسی شده، ۸ مقاله مناسب بود. بر اساس مدل WHO، تعیین کننده های اجتماعی سلامت در دو گروه ساختاری و بینابینی قرار گرفت. تعیین کننده های ساختاری شامل تحصیلات، شغل، درآمد و محل سکونت و تعیین کننده های بینابینی بر اساس مدل مذکور، در سه حیطه عوامل رفتاری، عوامل بیولوژیکی و عوامل روانی اجتماعی قرار گرفت. بر اساس نتایج مطالعات مرور شده، تحصیلات مادر، ورزش، وضعیت عملکردی پس از زایمان، شیردهی انحصاری، تغذیه با شیر خشک، وزن پیش از بارداری، وزن گیری بارداری، پاریتی، نحوه زایمان، سن، افسردگی و اضطراب، ارتباط آماری معنی داری با اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج مرور سیستماتیک حاضر بیانگر تاثیر تعیین کننده های اجتماعی ساختاری و بینابینی سلامت - از جمله تحصیلات زنان و عواملی در حیطه های رفتاری، بیولوژیکی و روانی اجتماعی- بر باقی ماندن اضافه وزن پس از زایمان بود. این امر موید نیاز به توجه بیشتر مسئولان و پرسنل بهداشتی به این عوامل تاثیر گذار در کنار سایر عوامل پزشکی می باشد تا بتوان به پیشگیری یا کاهش میزان این معضل و عوارض ناشی از آن کمک نمود.کلیدواژه ها
اضافه وزن باقی مانده پس از زایمان, ایران, تعیین کننده های اجتماعی سلامت, وزن گیری دوران بارداریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.