مهسا رازبان - دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
علیرضا پیرزاد - دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

برای بررسی اثر تنش کمبود آب روی عملکرد، اجزای عملکرد، میزان کلروفیل و تنظیم کننده­های اسمزی در بابونه­آلمانی و تاثیر کاربرد پلیمرهای سوپرجاذب در کاهش اثرات خشکی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی و در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال ۱۳۸۷ اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش کمبود آب (آبیاری پس از ۵۰، ۱۰۰، ۱۵۰ و ۲۰۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و مقادیر پلیمر سوپرجاذب (۰، ۶۰، ۱۲۰، ۱۸۰، ۲۴۰ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار) بود. تجزیه واریانس داده­ها اثر آبیاری را روی عملکرد کاپیتول، تعداد کاپیتول در بوته، قطر کاپیتول و ارتفاع نهنج معنی­دار و روی وزن هر کاپیتول و میزان قندهای محلول غیرمعنی­دار نشان داد. درحالیکه اثر پلیمر سوپر جاذب روی عملکرد کاپیتول، تعداد کاپیتول، قطر کاپیتول، ارتفاع نهنج، وزن هر کاپیتول و میزان کل کربوهیدرات­های محلول غیرمعنی­دار شد. اثر متقابل آبیاری و پلیمر سوپر جاذب روی عملکرد بیوماس کل، میزان کلروفیل b, a ، کلروفیل کل و پرولین معنی­دار شد. بیشترین و کمترین عملکرد کاپیتول (۸۳/۱۱۶ و ۹۸/۷۵ کیلوگرم در هکتار)، قطر کاپیتول (۵۴۴/۰ و ۴۹۷/۰ سانتی­متر) و ارتفاع نهنج (۶۷۶/۰ و ۵۶۸/۰ سانتی­متر) به­ترتیب از تیمارهای آبیاری پس از ۵۰ و ۲۰۰ میلی­متر تبخیر به­دست آمدند، ولی بیشترین و کمترین تعداد کاپیتول هر بوته (۲۲/۱۹۹ و ۲۲/۹۱ عدد) به ترتیب از تیمارهای آبیاری پس از ۱۰۰ و ۱۵۰ میلی­متر تبخیر به­دست آمد. بالاترین عملکرد بیوماس کل (۵۵/۱۲۱۵ کیلوگرم در هکتار) از تیمار آبیاری پس از ۵۰ میلی­متر تبخیر از تشتک و بدون کاربرد پلیمر سوپر جاذب و کمترین مقدار آن (۴۴/۱۶۴ کیلوگرم در هکتار) از تیمار آبیاری پس از ۲۰۰ میلی متر تبخیر و کاربرد ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار پلیمر به­دست آمد. در این بررسی در اثر تنش خشکی میزان کلروفیل a و b از تیمار آبیاری پس از ۱۰۰ میلی­متر تبخیر از تشتک تخیر به بعد کاهش یافت. بیشترین تجمع پرولین برگ (۰۰۱/۴ میلی­گرم در گرم) در تیمار آبیاری پس از ۲۰۰ میلی­مترتبخیراز تشتک تبخیر و کاربرد ۱۲۰کیلوگرم پلیمر در هکتار و کمترین تجمع پرولین (۷۴۸/۰ میلی­گرم در گرم) در تیمار آبیاری پس از ۱۰۰میلی­متر تبخیر از تشتک تبخیر و کاربرد ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار پلیمر مشاهده شد. به طورکلی، تحمل خشکی در بابونه آلمانی از طریق تنظیم اسمزی پرولین بوده و کاربرد سوپرجاذب کاهش عملکرد بیوماس در شرایط کمبود آب را اصلاح کرده است.

آبیاری, بابونه, پرولین, سوپرجاذب, کربوهیدرات های محلول, عملکرد کاپیتول