شیمی سنگ و ایزوتوپ های Sr-Nd توده های نیمه عمیق مافیک- حدواسط کاشمر، شاهدی بر فرورانش حوضه پشت کمان سبزوار به زیر بلوک لوت

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران، دوره: 25، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IJCM-25-4_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 101
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علیرضا الماسی

Lorestan University

رضا ارجمندزاده

Payame Noor University

ژوزه فرانسیسکو سانتوز

University of Aveiro

محمدحسن کریم پور

Ferdowsi University

چکیده

براساس شواهد صحرایی، توده­های نیمه­عمیق مافیک-حدواسط کاشمر به دو مجموعه قدیمی (غالبا استوک­های گابرو، دیوریت، کوارتزدیوریت/مونزودیوریت) و مجموعه جدید (دسته آذرین تیغه­های موازی کوارتزمونزودیوریتی) تقسیم می­شوند. از لحاظ روابط قطع­شدگی، مجموعه قدیمی سنی بین قدیمی­ترین واحدهای آتشفشانی منطقه (۵۷ میلیون سال) و گرانیتوئیدهای ائوسن (۴۰ میلیون سال) دارد، اما دسته دایک­های موازی به پس از ائوسن (الیگوسن ؟) نسبت داده می­شوند. توده­های نیمه­عمیق مافیک-حدواسط با ویژگی آهکی-قلیایی پتاسیم بالا تا شوشونیتی، متاآلومین تا کمی پرآلومین، غنی­­شدگی LILE/HFSE و LREE [۸/۶-۳/۵La/Yb)N = )] و تخلیه از HREE، یادآور کمان­های منطقه فرورانش­اند. این ویژگی­ها به همراه بی­هنجاری منفی Eu نشان­دهنده تشکیل ماگما در عمق پایداری پلاژیوکلاز و آلودگی ماگما با پوسته قاره­ای است، که طی ذوب سنگ گارنت باقیمانده است. روند خطی اکسید عناصر اصلی و فرعی در نمودارهای هارکر دلالت بر اهمیت تبلور جدایشی در تکامل ماگمایی دارد. میانگین نسبت­های ایزوتوپ اولیه ۸۷Sr/۸۶Sr و ۱۴۳Nd/۱۴۴Nd (در ۵۰ میلیون سال) برای نمونه­های مجموعه قدیم به ترتیب دارای گستره ۷۰۶۲/۰-۷۰۵۴/۰ و ۵۱۲۶۴/۰-۵۱۲۶۲/۰ و میزان εNdi دارای گستره ۰۸/۱ تا ۴۲/۱ است. نسبت­های ایزوتوپ اولیه ۸۷Sr/۸۶Sr و ۱۴۳Nd/۱۴۴Nd (در ۳۰ میلیون سال) برای دسته دایک­های موازی به ترتیب ۷۰۵۶/۰ و ۵۱۲۶۳/۰ و مقدار εNdi آن ۵۹/۰ است. مقادیر εNdi مثبت و ISr کم در همه سنگ ها همراه با TDM اشان (۸/۰-۶/۰) ، دلالت بر این دارد که از ذوب بخشی منبع گوشته سنگ­کره­ای، که با گدازه­های حاصل از فرایندهای فرورانش قبل تر از آن تعدیل شده است، تشکیل شده اند. براساس نمودارهای Th/Ta نسبت به Nb/Ta و نمودار Nb/Y نسبت به Zr/Y، هر دوی فرآیندهای فرورانش و کافت­زایی در تشکیل سنگ های کاشمر دخیل بوده­اند. این ویژگی با فرورانش پوسته اقیانوسی سبزوار به زیر قلعه لوت سازگار است.

کلیدواژه ها

Subvolcanic bodies, geochemistry, Sr-Nd isotopes, back arc, Kashmar, توده های نیمه عمیق؛ زمین شیمی؛ ایزوتوپ های Sr-Nd؛ پشت کمان؛ کاشمر.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.