احمد ولیخانی - Postgraduate student of Clinical Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran
فرهاد خرمائی - Associate Professor, Department of Education Psychology, Faculty of Education and Psychology, Shiraz University, Shiraz, Iran; ( Corresponding author). Tel: +۹۸ ۹۱۷۳۳۷۴۸۷۹ Email: khormaee_۷۸@yahoo.com

چکیده زمینه و هدف: درد مزمن اختلال ناتوان کننده ی متداولی است که به طور کامل به درمان های معمول پزشکی پاسخ نمی دهد. از این رو، شناسایی عوامل خطر و محافظتی روانشناختی در رابطه با درد از جمله دین و معنویت ضروری به نظر می رسد. هدف از تحقیق حاضر پیش بینی ابعاد جسمانی، هیجانی و شناختی درد بر اساس صبر بود. روش بررسی: مطالعه حاضر همبستگی از نوع معادله ساختاری بود. بدین منظور ۱۱۰ نفر از افراد مبتلا به بیماری های قلبی- عروقی به روش نمونه گیری در دسترس از درمانگاه امام رضا (ع) شهر شیراز انتخاب و مقیاس صبر و پرسشنامه درد مزمن را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای آماریSPSS  نسخه ۱۶ و Amos نسخه ۱۶ در سطح معناداری (۰۵/۰ >p) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد صبر با درد کلی و ابعاد سه گانه ی جسمانی، احساسی و شناختی آن رابطه معنادار و منفی دارد (۰۱/۰ >p). بین مولفه های صبر، شکیبایی و رضایت با درد کلی و ابعاد سه گانه ی آن رابطه معنادار و منفی وجود داشت (۰۵/۰ >p). مولفه درنگ تنها با درد کلی و بعد جسمانی رابطه معنادار و منفی را نشان داد (۰۵/۰ >p). بین مولفه های متعالی شدن و استقامت با درد و ابعاد آن رابطه معناداری مشاهده نشد. نتایج مدل معادلات ساختاری نشان داد که متغیر مکنون صبر توانست به طور قوی، منفی و معنادار متغیر مکنون درد را پیش بینی نماید (۰۵/۰p< ،۴۴/۰- =β). نتیجه­ گیری کلی: با توجه به یافته های حاضر می توان بیان کرد که عوامل روانشناختی به خصوص متغیرهای دینی- روانشناختی نقش مهمی در تسکین درد بیماران قلبی ایفا می کنند. در این بین، صبر می تواند به عنوان یک متغیر مهم در تجربه ی ابعاد جسمانی، هیجانی و شناختی درد نقش داشته باشد.

Cardiovascular Diseases, Pain, Religion, Spirituality, بیماری های قلبی- عروقی, درد, دین, معنویت