بررسی مقایسه ای افسانه کهزاد و بسی با زال و رودابه در شاهنامه فردوسی
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه ادب غنایی، دوره: 21، شماره: 40
- کد COI اختصاصی: JR_JLLR-21-40_002
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 345
نویسندگان
دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه جهرم. جهرم.ایران
چکیده
داستانهای عاشقانهای مانند لیلی و مجنون، خسرو و شیرین، زال و رودابه و... بخشی غنی از ادبیات عاشقانه و غنایی این مرز و بوم را تشکیل میدهد. افزون بر این روایات مکتوب، گاه روایت عشقهایی جانسوز در میان عامه مردم رواج دارد که کمتر مجال طرح و بررسی یافتهاند. یکی از این روایتها، روایتی است که علی حسین عالینژاد، نقال ۷۳ ساله و اهل روستای رمقان استان فارس نقل میکند. نگارنده کوشیده است نخست به روش میدانی این افسانه را ثبت کند و سپس به روش کتابخانهای و تحلیل محتوا، به بررسی مقایسهای آن با روایت فردوسی بپردازد. پرسش اساسی این پژوهش این است که تفاوتها و شباهتهای روایت مکتوب و شفاهی در چه بخشهایی است و این دگرگونیها حاصل چیست؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد افسانه عامیانه از دو بخش کاملا مجزا تشکیل شده است: بخش نخست جز در برخی از جزییات بسیار شبیه به داستان زال و رودابه است؛ اما بخش دوم داستان، یکباره دگرگون میشود و خواننده با نمایشی کاملا متفاوت روبهرو میشود. درباره این روایت عامیانه، به طور کلی دو فرضیه را میتوان طرح کرد: ۱- افسانه عامیانه، تقلید و آمیزشی از روایت زال و رودابه و داستانهای عاشقانه باشد که ذهن راوی و نقال ساخته و پرداخته است.۲- نقالان و راویان با آمیزش داستان عاشقانه رایجی در میان مردم با داستان شاهنامه و دیگر روایتها، داستانی نو بنیاد نهادهاند. به هر روی این روایت از جنبههای گوناگون مانند مکان داستان، شخصیتها، فضا، برخی از رخدادهای داستانی، فرجام داستان و... با روایت شاهنامه فردوسی تفاوتهایی دارد؛ اما در مجموع یکسانیهای زیادی با روایت شاهنامه دارد.کلیدواژه ها
افسانه عامیانه کهزاد و بسی, داستان زال و رودابه, شباهت ها و تفاوت هااطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.