تحلیل امنیت غذایی خانوارهای روستایی استان آذربایجان غربی بر مبنای شاخص تنوع غذایی و عوامل موثر بر آن

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، دوره: 10، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_RDS-10-1_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 175
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

امیر احمدی

گروه ترویج ، ارتباطات و توسعه روستایی ، دانشکده کشاورزی ، دانشگاه زنجان

محمد بادسار

گروه ترویج، ارتباط ات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان

حیدر قلی زاده

عضو هیات علمی / دانشگاه زنجان

رویا کرمی

استادیار گروه کشاورزی ، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

چکیده

فقدان تنوع غذایی به عنوان مهم ترین جنبه دسترسی خانوار به غذا، چالشی اساسی برای جوامع روستایی به شمار می آید. هدف اصلی این پژوهش سنجش وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی منطقه موردمطالعه با استفاده از شاخص تنوع غذایی و تعیین عوامل اصلی تاثیرگذار بر رژیم غذایی خانوار می باشد. پژوهش مقطعی صورت گرفته جز تحقیقات کاربردی بوده که به روش توصیفی- تحلیلی انجام گردیده است. ابزار اصلی جهت گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد محاسبه نمره تنوع غذایی برحسب شمارش گروه های غذایی مصرفی توسط خانوار در دوره مرجع ۲۴ ساعته قبل از فرآیند انجام مصاحبه می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه خانوارهای روستایی استان آذربایجان غربی می باشد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد ۴۸۲ خانوار به روش نمونه گیری طبقه ای چندمرحله ای به عنوان حجم نمونه آماری انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد عمده گروه های غذایی مصرفی توسط خانوارهای روستایی استان آذربایجان غربی به صورت انواع غلات با ۵۷.۹%، گیاهان ریشه ای و غده ای با ۵۶.۴% و انواع حبوبات با ۴۹.۸% می باشد. همچنین ازلحاظ طبقه بندی تنوع غذایی خانوار های روستایی، ۵۸.۱% در طبقه دارای تنوع غذایی متوسط قرار گرفتند. تحلیل روابط مفروض بر اساس مقادیر استاندارد حاصل از هر دو روش تخمین حداکثر بزرگنمایی و Bayesian در نرم افزار Amos نشان داد که متغیرهای مالکیت دام، میزان تحصیلات، بعد خانوار و درآمد سالیانه در حالت کلی ۸۵% از تغییرات متغیر وابسته تنوع غذایی را تبیین می کنند. متنوع سازی منابع درآمدی و در کنار آن ارتقا سطح تحصیلات سرپرست خانوار که منجر به افزایش دانش تغذیه ای و سوق دادن رژیم غذایی به سمت انتخاب و مصرف محصولات سالم تر و متنوع تر در رژیم غذایی خانوارهای روستایی می گردد، پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها

شاخص تنوع غذایی, رژیم غذایی خانوار, گروههای غذایی مصرفی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.