علیرضا ایلدرمی - دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

سیستم شبکه هیدروگرافی در یک حوضه آبخیز­ تابعی از عوامل ساختمانی­، لیتولوژی و توپوگرافی می­باشد که بررسی آن در مدیریت منابع طبیعی از اهمیت خاصی برخوردار است­. هدف از این پژوهش مقایسه عملکرد دو روش بدون بعدسازی پارامتر­های کمی ژئومورفولوژی تراکم شبکه زهکشی و بعد فراکتال آن­ها در تفکیک سازندهای زمین­شناسی سطحی در دامنه­های شمالی الوند همدان است­. ابتدا با بررسی نقشه زمین­شناسی منطقه و تصاویر ماهواره­ای Earth Google و مشاهدات میدانی چهار واحد زمین­شناسی شامل، گرانیت الوند، هورنفلس کلریت­دار، سنگ­آهک مارنی و شیست استرولیت­دار انتخاب و در هر واحد ۲ پلات ۲*۲ کیلومتری به صورت تصادفی - سیستماتیک نصب و شبکه زهکشی ­و بعد فراکتال آن­ها ­با استفاده از نرم­افزار Fractalyse ­و­ ArcGIS ­محاسبه شد­. سپس­ جهت صحت­سنجی از نمودار­ و زاویه انحراف و ضریب تعیین استفاده گردید­. نتایج نشان می­دهد­که نسبت صحت­سنجی در هردو تکنیک بسیار خوب و شبیه هم و بین ۹۷/۰ تا ۹۹/۰ می­باشد و بیانگر کارایی خوب هردو تکنیک جهت شناسایی و تفکیک واحد­های زمین­شناسی است­. ­با توجه به بررسی نمودار­های  QQ­­و نزدیکی­ اعداد ضریب تعیین در تکنیک تراکم شبکه زهکشی به عدد ۱، زاویه انحراف کم­ و نزدیکی ارقام محاسباتی آن به صفر­، ­نتایج نشان می­دهد که تکنیک بدون بعد­سازی تراکم زهکشی نسبت به تکنیک بعد فراکتال شبکه زهکشی­ برای شناسایی و تفکیک واحد­های زمین­شناسی منطقه مورد مطالعه بهترین و مناسب­ترین­ تکنیک است­.

الوند همدان, بعد فراکتال, تراکم زهکشی, نمودار QQ