علی حعفر - Master of Entrepreneurship, Sharif Science & Technology Park, Tehran, Iran
مرتضی اکبری - Associate Professor, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Iran
علی داوری - Assistant Professor, Faculty of Entrepreneurship, University of Tehran, Iran

امروزه بر اهمیت شکل گیری فضاهای نوآوری به عنوان مدلی جدید در جغرافیای نوآوری کشورها تاکید می گردد. فضاهایی که از آنها با عناوینی چون قطب ها و ناحیه های نوآوری یاد می شود. این مقاله با تمرکز بر شناسایی هر چه بهتر فضاهای نوآوری به تشریح مفهوم خوشه نوآوری پرداخته است، یعنی پدیده ای جدید که سازوکار فضاهای نوآوری را بهتر توصیف می کند. هدف اصلی پژوهش، بررسی عوامل موثر بر شکل گیری خوشه های نوآوری در ایران است. پژوهش از روش کیفی با رویکرد نظریه داده بنیاد استفاده و با چهارده خبره آشنا با فضاهای نوآوری و بوم سازگان های نوآورانه، مصاحبه عمیق صورت گرفت که برخی از آنها مستقیما در شکل گیری فضاهای نوآوری در کشور نقش اساسی داشته اند. یافته های مقاله نشان می دهد که عوامل شکل دهنده به یک خوشه نوآوری به دو دسته عوامل سخت و نرم تقسیم می شوند: عواملی که در شرایط علی، مداخله ای و زمینه ای قابل طبقه بندی بوده و نتایج آنها منجر به شکل گیری بوم سازگانی پویا از بازیگرانی متنوع می شود که در فناوری های مختلف در مجاورت یکدیگر تمرکز یافته اند و مهم ترین عامل راهبردی بین آنها نیز ارتباطات و مشارکت های نوآورانه است. از دیگر یافته های این پژوهش می توان به نقش نهاد تسهیل گر شکل گیری و توسعه خوشه های نوآوری اشاره کرد که وظیفه راهبری بوم سازگان نوآورانه موجود در خوشه را بر عهده دارد.

Innovation, Clusters, Emergence of Clusters, Cluster of Innovation, Innovation District