اقدام خودسرانه فرماندهان نظامی به جنگ و تعمیم مجازات آن به غیرفرماندهان با تکیه بر اسناد حقوق بین الملل و موازین فقهی بر جرایم ارتکابی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه فقه مقارن، دوره: 10، شماره: 19
  • کد COI اختصاصی: JR_FIQHMG-10-19_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 84
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

رحیم رحیمی میلاشی

دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

کیومرث کلانتری

استاد گروه حقوق دانشگاه مازندران

جعفر صادق منش

استادیار گروه حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه امام صادق(ع)

چکیده

قاعده تحریم جنگ از اصول بنیادین و از قواعد آمره در اسلام و حقوق بین­ الملل معاصر است که به موجب آن، کشورها از توسل به زور و دخالت در امور یکدیگر منع شده اند. بر اساس حقوق اسلام و اسناد بین­ المللی هرگونه حمله و توسل به زور تحت عناوینی چون حمله یا دفاع پیشگیرانه در برابر حمله قریب­ الوقوع ممنوع است. رعایت اصل مذکور، موجب حفظ حاکمیت و استقلال کشورها و موجب صلح و امنیت بین المللی خواهد شد. اصولا دیدگاه اسلام و حقوق بین­ الملل، کاهش آثار شوم جنگ و برداشتن گام موثر در حذف آن است؛ ولی از آنجا که این امر ممکن نیست، تلاش شده ­است تا پیامدهای جنگ محدود شود. از جمله این تلاشها، تعیین مقرراتی است که در زمان درگیریهای مسلحانه و دفاع، طرفین تخاصم باید آنها را به عنوان حقوق بشردوستانه رعایت کنند. این موضوع هم در اسناد، کنوانسیونها و قطعنامه­ های بین­ المللی اشاره شده ­است. پس از انقلاب اسلامی، قانونگذار با تاسی از فقه اسلام و حقوق بین­ الملل، هرگونه عملیات و حمله بدون امر و اجازه یا بدون اینکه به عملیات متقابل وادار شده باشد و یا پس از دستور توقف، جنگ را در اراضی یا علیه نیروهای نظامی یا اتباع دولتی که با ایران در حال جنگ نیست در مواد ۳۴ و ۳۵ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح اقدام خودسرانه تلقی و برای فرماندهان مجازات سنگین در نظر گرفته است که ایرادهایی براین مواد وارد و اصلاح آن جهت رفع ایرادها پیشنهاد می­ شود. هم­ چنین ضمن بیان مبانی نظری اسلام و حقوق بین­ الملل، این پرسش مطرح است که آیا حقوق نظامی ایران به این مهم توجه داشته یا خیر؟ و می­ تواند بر صلح بین­ المللی تاثیرگذار باشد؟ نویسنده با استفاده از شیوه تبینی و تحلیلی در صدد محاسن و معایب آن و پاسخ به سوال این مقاله است. روش این تحقیق هم تحلیلی توصیفی با ابزار گردآوری کتابخانه­ ای است.

کلیدواژه ها

فرمانده, اقدام خودسرانه, اقدام متقابل, حقوق بشردوستانه, حقوق بین الملل, مجازات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.