علیرضا پویا - دانشیار گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد
منیره احمدی منش - دانشجوی دکتری تحقیق در عملیات، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد

سنجش و مقایسه کمی و کیفی انتشارات علمی دانشگاه­ها از شیوه­های بسیار مفید ارزیابی نسبی تولیدات علمی بر مبنای امکانات و فرصت­های موجود است. در نظام­های رتبه­بندی مختلف، ارزیابی تولیدات علمی بر مبنای شاخص­های مختلفی صورت می­گیرد که آگاهی از این شاخص­ها و بررسی نقاط قوت و ضعف دانشگاه­ها با توجه به این شاخص­ها، جهت­دهنده بسیار خوبی برای رسیدن به جایگاهی برتر و بهتر است. در این تحقیق سعی شده با استفاده از روش­های تحلیل واریانس چندمتغیره، وجود یا عدم وجود تفاوت جایگاه دانشگاه­های ایران با دانشگاه­های برتر جهان در نظام رتبه­بندی لیدن بررسی و عوامل موثر بر دلایل این تفاوت ها به کمک تحلیل تشخیصی مشخص گردد. برای تحقق این امر، دانشگاه­های موجود در رتبه­بندی پایگاه Web of Science که در  سال­های ۲۰۱۳-۲۰۱۰ دارای تولید علمی بودند مورد بررسی قرار گرفته اند. به این صورت که ۱۳ دانشگاه ایرانی موجود در نظام رتبه­بندی لیدن به عنوان گروه یک، ۲۵ دانشگاه هم رتبه با دانشگاه­های ایران در این نظام به عنوان گروه دو و ۲۵ دانشگاه­ برتر این نظام هم در گروه سه قرار گرفتند. با توجه به نتایج بدست آمده هر یک از شاخص­های تعداد مقالات، تعداد کل استنادات، تعداد کل استنادات بر اساس رشته و سال، تعداد استناد ۱%، سهم انتشارات مشترک داخلی، سهم انتشارات مشترک فاصله طولانی، میانگین استنادات بر اساس رشته و سال باعث شده است دانشگاه­های برتر ایران در جایگاهی پائین­تر از دانشگاه­های برتر جهان قرار گیرند. همچنین ترکیب عواملی همچون تعداد و سهم انتشارات مشترک بین­المللی، تعداد انتشارات مشترک فاصله کوتاه، تعداد انتشارات مشترک فاصله طولانی، سهم استناد ۱%، سهم انتشارات مشترک بین­المللی، سهم انتشارات مشترک صنعت، سهم انتشارات مشترک فاصله کوتاه، سهم انتشارات مشترک فاصله طولانی باعث ایجاد تمایز بین این دو گروه از دانشگاه­ها شده است.

نظام رتبه بندی لیدن, شاخص تاثیر, شاخص همکاری, علم سنجی, تحلیل تشخیصی