سیدعلیرضا رادمنش
مصطفی تقوی

هدف پژوهش حاضر تحلیل بخش علم و فناوری لایحه الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت با توجه به برخی از مهم ترین اقتضائات اسلامی پیشرفت در حوزه علم و فناوری است. به این منظور لایحه مذکور با روش تحلیل محتوا در دو بعد نظری و عملی (اجرایی) مورد بررسی قرار گرفت. روش جمع آوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای و نظرخواهی (پرسشنامه) بوده و برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نیز از آمار توصیفی و تحلیل های کیفی استفاده شده است. نتایج بدست آمده حاکی از آن بوده که لایحه مذکور در بعد نظری ۸۵% از مهم ترین اقتضائات اسلامی پیشرفت که در این پژوهش به عنوان مبانی بینشی و ارزشی اسلامی در حوزه علم و فناوری در نظر گرفته شده را لحاظ نموده که البته در اغلب موارد، مقوله ها به صورت جملاتی تیتر وار و صرفا انتزاعی عنوان شده اند. در بعد اجرایی و عملیاتی اما متاسفانه ۵/۸۱% از مقوله های در نظر گرفته شده، مبنای تدوین این بخش لایحه نبوده است. در کل باید گفت که بخش علم و فناوری لایحه، عمده مبانی بینشی و ارزشی اسلامی در عرصه علم و فناوری را درون خود جای داده لیکن در آن درک صحیحی از مقصد یعنی تحقق نظام علم و فناوری بر اساس این مبانی و همچنین راهبردهای حرکت به سمت الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت مورد توجه قرار نگرفته است به عبارت دیگر لایحه در این بخش بیشتر به آرزوها پرداخته آرزوهایی که گرچه با مبانی بینشی و ارزشی جهان بینی اسلامی تطابق داشته اند ولی در عمل و از جنبه اجرائی، شیوه های عملی تحقق این آرزوها آن گونه که مورد نیاز بوده را مورد توجه قرار نداده است. به نظر می رسد این امر به دلیل فقدان حاکمیت یک الگوی نظری دقیق و مشخص در فراسوی لایحه بروز کرده است.

اقتضائات اسلامی پیشرفت؛ علم و فناوری؛ علم دینی؛ لایحه الگوی اسلامی, ایرانی پیشرفت