منصوره قوام - دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.
پرستو علی پور سامانی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و مهندسی مرتع - گیاهان دارویی و صنعتی، گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاهکاشان، کاشان، ایران.

سابقه و هدف: نفخ، یک بیماری گوارشی است که برروی زندگی هرفردی تاثیر می گذارد. نفخ به صورت ورم کردن شکم و دردناک شدن آن و معده بادناک تعریف شده است. از جمله عوامل ایجاد نفخ در کتب طب سنتی سه عامل: حرارت معده، غذا و اخلاط موجود در معده نام برده شده است. از جمله مهم ترین دلایل ایجاد نفخ، غذاها می باشند. از زمان های گذشته تاکنون برای درمان بیماری ها از گیاهان استفاده می شده است. شیوه استفاده از گیاهان در هرمنطقه و با توجه نوع گیاهان آن منطقه متفاوت است که اهمیت دانش اتنوبوتانی را بیش از پیش آشکار می سازد.مواد و روش ها: این پژوهش به صورت کتابخانه ای اجرا شده است و به لحاظ روش شناختی، تحلیلی و از نوع کیفی به حساب می آید. برای این منظور در آن جمع آوری اطلاعات از طریق جستجو در مقالات و پایگاه های اطلاعاتی علمی مختلف از جمله Google scholar, SID و... و کتب گیاهان دارویی، محدود به زبان فارسی و انگلیسی و بدون محدودیت با استفاده از کلمات کلیدی نتایج به دست آمد و مورد بحث قرار گرفت.یافته ها: بررسی استان لرستان (غرب کشور)، استان زنجان (شمال غرب کشور)، استان فارس (جنوب کشور) و استان کرمان (جنوب شرق کشور) ما را متوجه این امر کرد که مردم مناطق غرب کشور، استفاده بیش تری از گیاهان برای درمان نفخ معده دارند که بیش ترین استفاده متعلق به خانواده های Apiaceae، Lamiaceae و Asteraceae بود. در استفاده از گیاهان بیش تر از اندام های هوایی آن ها استفاده شده و عمده مصرف به صورت خوراکی بوده است.نتیجه گیری: با توجه به اینکه هرمنطقه، گیاهان خاص آن منطقه و دانش اتنوبوتانی خاص خود را دارد، از مهم ترین وظایف ما حفظ این دانش برای تلفیق با علم جدید و بهره گیری از این دانش خواهد بود.

اتنوبوتانی، نفخ، لرستان، غذا، گیاهان، زنجان