مهناز حسنی حمیدابادی
مهر علی یزدان پناه - دانشگاه ازاد قائمشهر
سوزان جهانیان - دانشگاه ازاد قائمشهر

بررسی رویکرد قرآن کریم راجع نفس و عیوب آن از جمله حرص و طمع از اهمیت ویژه ای برخوردار است، زیرا نویسندگان آثار عرفانی برای تعلیم اخلاق از آیات الهی تاثیر پذیرفته اند و در کنار آیات، به احادیث و اقوال بزرگان دین نیز توجه داشته اند و در کنار این دو الگوی کامل، دیدگاه های خود را نیز بیان کرده اند. نگارندگان در این مقاله به بررسی مفهوم حرص و طمع، ابعاد و همچنین سیر تحول مفهومی آن پرداخته و در پی پاسخ به این پرسشند که رویکرد قرآن کریم و دیدگاه های موجود در پنج اثر عرفانی (رساله ی قشیریه، کشف المحجوب، کشف الاسرار، مرصادالعباد و مثنوی معنوی) به مفهوم حرص و طمع چیست؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که عرفا با توجه به شرایط فکری، فرهنگی و یا مشرب عرفانی از این مفهوم، دریافت های گوناگون داشته اند. در دیدگاه آنها، نفس، زایند ه ی حرص و طمع است و مهم ترین آثار آن عدم توکل و سوءظن نسبت به پروردگار، محروم شدن از سعادت اخروی، تولید غم و اندوه و... می باشد.

مثنوی معنوی، کشف المحجوب، کشف الاسرار، مرصادالعباد، حرص و طمع