مونس جهانبخش - کارشناس ارشد مهندسی محیط زیست
احمد آبپرور - کارشناس مهندسی عمران، فرزام شیبانی کارشناس ارشد سوانح طبیعی
فرزام شیبانی - کارشناس پدافندغیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران

احداث سدهای بزرگ به واسطه مزایای اجتماعی و هزینه های زیاد آنها یک مسئله مهم و بحث برانگیز است. ارزشهای کنترل سیلاب، تامین منابع آب، تولید برق، استفاده های ورزشی، تفریحی و غیره باید در مقابل تغییر اکوسیستم ها، زه دار شدن اراضی کشاورزی، بالا آمدن سطح آب زیرزمینی، تغییر کیفیت آب خروجی و دیگر اثرات منفی زیست محیطی آنها موازنه گردد. از طرفی در بسیاری از موارد خصوصاً در خصوص سدهای متوسط و کوچک دستیابی به کلیه اطلاعات لازم برای استفاده در مدل های رایج توجیه اقتصادی در قیاس با کل اعتبارات طرح را ندارد. در این مقاله با ارزیابی اثرات زیست محیطی سد کوران بوزان، با استفاده از روش تغییر یافته ماتریس ICOLD به بررسی آثار مثبت و منفی پروژه بر محیط زیست منطقه جهت تطبیق با مدل مذکور در سه مرحله تعیین نوع اثر، خصوصیات اثر و تعیین شدت و اهمیت اثر بکار گرفته شده است. پس از نمره دهی به این پارامترها در هر یک از مراحل فیزیکی، اقتصادی- اجتماعی، آلودگی و بیولوژیکی برای هر دو گزینه اجرا و عدم اجرا، با جمع نمرات حاصل، به بررسی وتحلیل آثار پروژه بر محیط زیست منطقه پرداخته می شود.مزیت این روش آنست که ضمن رعایت محدودیتهای اقتصادی پروژه امکان مقایسه خروجی مدل برای چنین سدهایی با خروجی مدل مربوط به پروژه های مفصل تر قابل تجمیع و مقایسه است.

ارزیابی، سد، محیط زیست، ماتریس تغییر یافته|، ماتریس تخفیف یافته، مدل ICOLD