حجت اله کرمی - دانشجوی دکترای علوم سیاسی/سیاستگذاری عمومی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
مهدی خوش خطی - استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.
مالک ذوالقدر - استادیار، گروه علوم سیاسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران.

در این مقاله، نویسنده با بررسی مقایسه ی سیاست های دولت های قوام و مصدق نسبت به گروه های منتقد و یا مخالف براساس مدل گروهی، تحلیل ها و اختلافات سیاسی قوام و مصدق را ارائه می دهد که در پی پاسخ به این پرسش است که آیا دولت های قوام و مصدق سیاست های واحدی را نسبت به گروه های مخالف قانونی براساس مدل گروهی دنبال می کردند یا سیاست های ایشان متمایز از یکدیگر بود؟ برداشت مطلوب مصدق و قوام از مشروطه برآیندی از حفظ نظم سیاسی موجود در کنار اصلاحات سیاسی و مشروط کردن نهاد سلطنت بود. در حوزه سیاست خارجی مصدق و قوام اهداف یکسان اما روش های متفاوتی داشتند. هر دو تربیت شده مکتب موازنه ایرانی و دلبسته تعادلی میان دو قدرت با هدف استقلال و اقتدار ملی بودند. تفاوت های مصدق و قوام را نمی شود انکار کرد اما شباهت هایشان به ویژه در اهداف و باورهای سیاسی پایه مثل مشروطه خواهی و دولت ملی و برداشت غیرنهادی از سیاست و سیاست ورزی هم کم نیست. این مقاله، برای اثبات ناکارآمدی علم سیاست غربی، به توصیف و تبیین این جهات می پردازد و مصداق هایی از کاستی های موجود در نظریه های غربی را به عنوان نمونه ای از این ناکارآمدی بیان می دارد.

دولت قوام, دولت مصدق, سیاست, مدل گروهی