نقش موالی ایرانی در ظهور اندیشه های فرهنگی در بصره (دو سده اول ه.ق.).
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران، دوره: 5، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_JOU-5-3_054
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 63
نویسندگان
دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاره آزاد اسلامی، تهران، ایران
استاد تاریخ و تمدن ملل اسلامی،واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ،ایران
چکیده
پس از فتوح عرب در شرق و نیاز به تاسیس پادگانی دائمی، بصره انتخاب و تاسیس شد. اما بصره در جایی بنیان نهاده شد که از دوره باستان در مراکز و نواحی اطراف آن پادگان های ایرانی قرار داشت و ایرانیان بسیاری در آن نواحی زندگی می کردند. پس از تاسیس بصره نیز ایرانیان بسیاری ازجمله اسواران و دهقانان در آنجا زندگی می کردند به عبارت دیگر بصره محل تلاقی ایرانیان و اعراب و در نتیجه تعامل اندیشه های ایرانی و اسلامی است. ایرانیان به تدریج مسلمان شدند و از علمای بزرگ اسلامی شدند. شناخت و تبیین نقش موالی ایرانی در ظهور اندیشه های فرهنگی بصره در دو سده نخستین اسلامی، هدف این پژوهش است. این پژوهش در جهت پاسخگویی به این سوال که موالی ایرانی چه نقشی در ظهور مباحث فرهنگی دو سده نخستین اسلامی داشتند؟ از روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بهره برد که به شیوه کتابخانه ای و اسنادی انجام شد. پس از تجزیه و تحلیل اطلاعات این نتیجه به دست آمد: دلایل پرباری بصره در علوم قرآنی، ادبیات، کلام و فقه را می توان به جغرافیای بصره، حضور ایرانیان و موالی ایرانی بسیار در آنجا، و در نتیجه تعامل فرهنگی بین اسلام و فرهنگ ایرانی دانست. ایرانیان اسیر و ایرانیان آزاد به تدریج مسلمان شدند و با داشتن صبغه غنی فرهنگ ایرانی از بزرگترین عالمان و ادیبان مسلمان و پایه گذاران مکاتب مهم مباحث ادبی، فقهی، کلامی و تفسیری در بصره و تمدن اسلامی شدند و بدینگونه نقش بزرگی را در تعالی تمدن اسلامی ایفا نمودند.کلیدواژه ها
موالی ایرانی, بصره, تمدن اسلامی, دو سده نخست اسلامیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.