سپیده موسوی - فارغ التحصیل دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ساوه، ساوه، ایران

یکی از چالش های مهم حافظ پژوهی، تحقیق پیرامون برخی از ابیات است که او در آنها برخی از انواع گناه خصوصا ریاکاری را به خود نسبت می دهد. این در حالی است که ما حافظ را به عنوان یکی از بزرگترین شاعران مبارز علیه ریاکاری می دانیم. از این رو در ذهن مخاطب، جمع میان این حد از مبارزه و ریاکاری، ابهامی است که تفحص بیشتری را در شناخت شعر و اندیشه خواجه می طلبد. پیرامون این ابیات، حافظ پژوهانی نظیر حمیدیان، دلایلی اجتماعی را مطرح کردند. اما نویسنده این جستار در تلاش است علاوه بر در نظر داشتن نگاه ایرونیک حافظ به این مقوله، آن را از منظر ابعاد معرفتی و فلسفی نیز بسنجد و مجموعا نگاه کاملتری را به عللآوردن این ابیات شکل دهد.

حافظ، خودانتقادی، فلسفه، آیرونی