نوید ربیعی - دانشگاه صنعتی امیرکبیر / دانشکده مهندسی نساجی/ گروه شیمی نساجی و علوم الیاف

علیرغم تمامی پیشرفت های فناورانه موجود در رنگرزی منسوجات، کماکان درک کمی از اصول حاکم بر این پدیده پیچیده داریم.اعتقاد راسخ بر این است که انتخاب، استفاده، کنترل و بهینهسازی فناوری رنگرزی مدرن، تنها از طریق درک صحیح اصول پایه ای و زیربنایی این پدیده امکان پذیر خواهد بود۱و۲ یکی از مهم ترین جنبه های نظری فرآیند مذکور، توصیف و همچنین توضیح رفتار جذب تعادلی رنگزاها توسط الیاف نساجی است. به دلیل پیچیدگی موجود در ریزساختار الیاف نساجی، داشتن یک مدلایزوترم عمومی و واحد برای توصیف رفتار جذبی رنگزاها بر بسترهای لیفی، کماکان به صورت مسئله ای حل نشده باقی مانده است.یکی از تلاش های اصلی برای غلبه بر این مشکل مبتنی بر توسعه مدل ایزوترم جذب دوحالته بوده است ] ۳[. مدل مذکورازنقطه نظر فیزیکی و درنتیجه ریاضیاتی، جذب رنگزا از رنگز اهای محلول در ماتریس پلیمری فوق سرد بر روی سطح کریستالیت هایداخلی الیاف را نادیده می گیرد که می توان آن ها را سومین جمعیت رنگز اهای جذب شده با خواص جذبی متفاوت توسط لیف درنظر گرفت. بر اساس ایده تکمیلی یادشده برای مدل دوحالته متداول، معادله مدل مذکور بازبینی و نهایتا اصلاح شد ] ۴[. مدلاصلاح شده، علاوه بر اینکه داده های تجربی را به خوبی توصیف می کند، برخی از پارامترهای ویژه آن، همبستگی معناداری را با خواص ساختاری الیاف نساجی مانند بلورینگی نیز نشان می دهد

الیاف نساجی، جذب دوحالته، رنگزای دیسپرس، ریزساختار، مدل اصلاح شده.