بررسی توزیع زمانی- مکانی و امکان پیش بینی جست باد در ایران

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 12، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_GEH-12-1_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 96
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد حسام محمدی

دانشجوی دکتری، گروه علوم زمین، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

امیرحسین مشکوتی

دانشیار، گروه علوم زمین، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سرمد قادر

دانشیار، گروه فیزیک فضا، موسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مجید آزادی

دانشیار، پژوهشکده هواشناسی و علوم جو، تهران، ایران

چکیده

امروزه شاهد انبوهی از پدیده­های مخرب طبیعی هواشناسی و هیدرولوژیکی هستیم که هرساله تلفات و خسارات مالی و زیست محیطی بیشتری به زندگی بشر وارد می­کنند. یکی از پدیده­های جوی که می­تواند بر ایمنی پرواز، حمل­و­نقل، سازه­ها، انرژی و بسیاری دیگر از جنبه­های زندگی بشری اثر مستقیم داشته باشد، جست­باد است. هدف از این مطالعه، بررسی توزیع زمانی-مکانی جست­باد در کشور ایران در یک بازه زمانی ۱۵ ساله و ارزیابی یک روش تجربی تحت عنوان WPD جهت پیش­بینی این پدیده با استفاده از برونداد مدل WRF است. بدین­منظور داده های ثبت شده در ۳۲ ایستگاه همدیدی بین سال­های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۸ میلادی موردمطالعه قرار گرفت. نتایج نشان داد تعداد دفعات وقوع جست­باد در مناطق جنوب شرق و شمال غرب کشور به­مراتب بیشتر از سایر مناطق بوده است؛ درحالی که فراوانی وقوع جست­بادهای همرفتی در نیمه غربی کشور بیشتر بود. به طور­کلی، فراوانی وقوع جست­باد در بازه موردمطالعه روندی صعودی داشته و اغلب گزارش­های جست­باد همرفتی مربوط به فصل بهار بوده است. در مجموع، ۶۷ درصد جست­بادها در نیمه اول سال گزارش گردیده­اند و تنها ۱۳ درصد از آن ها در فصل پاییز اتفاق افتاده­اند. همچنین محتمل­ترین زمان وقوع جست­باد بین ساعت­های ۱۸-۱۲ محلی بوده است. در ادامه و از میان روش­های پیش­بینی جست­باد، رابطه­ مورداستفاده در سامانه پس­پردازش یکپارچه مدل WRF (WPD) انتخاب و عملکرد آن در کشور ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از روش پیش­گفته بر روی ۸۸۵ مورد جست­باد غیرهمرفتی، حاکی از عملکرد مطلوب این روش جهت پیش­بینی جست­باد در ایران بود.

کلیدواژه ها

ارزیابی, جست باد, غیرهمرفتی, مخاطرات جوی, WRF

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.