رسول ابهر
ابوذر احمدی
گلثوم رشید
مهدی صفاتیان - Imam Reza Hospital, Chalous, Iran

زمینه و هدف: از جمله مشکلات آزاردهنده در همه شناورهای دنیا، وجود انواع جانداران موذی از جوندگان تا حشرات است که بخشی از توان اجرایی پرسنل شناوری را معطوف خود کرده یا موجب خرابی سامانه های کنترل ناوبری، صدمه به شبکه های الکترونیکی، آسیب به مواد غذایی و حتی مسمومیت در افراد می شوند. مطالعه حاضر با هدف شناسایی آفات، حشرات و جوندگان در شناورهای سبک و نیمه سنگین و ارائه راهکارهای مقابله با آن انجام شد. روش ها: پس از بررسی اولیه، انتخاب محل و اسکله­ ها، از شناورهای سبک و نیمه سنگین موجود در جنوب ایران (بندرعباس) طی سال ۱۳۹۶ نمونه برداری و صید حشرات و جوندگان انجام شد. جمع آوری نمونه­ ها با کمک توری های حشره شناسی دستی، آسپیراتور، تله­چسبان، جمع آوری با دست، پنس یا تله ها؛ انجام گرفت. کشتن و نگهداری نمونه ها نیز به روش های استاندارد انجام شد و فراوانی نمونه­ ها ثبت گردید. پس از پردازش اطلاعات، با همفکری پنل خبرگان متشکل از ۶ تن از کارشناسان مرتبط با حوزه بهداشت (بهداشت محیط، عمومی و حرفه­ ای) راهکارهای مقابله با آفات، حشرات و جوندگان در شناورها ارئه شد. یافته ها: در سطح شناورها؛ به طور کلی ۱۴۱ عدد بندپا، ۱۸ جنس، ۲۹ گونه و ۴ سر جونده از یک خانواده و متعلق به یک گونه تعیین هویت و شناسایی شد. نمونه­ ها به ترتیب بیشتر از آشپزخانه (شناورهای سبک و نیمه سنگین)، خوابگاه پرسنل، امکانات رزمی و سالن اصلی شناورها جمع آوری شد. بیشترین فراوانی مربوط به سوسری آمریکایی و مورچه بزرگ (۱۲/۷۷ %) و بعد از آن عنکبوت (۱۱/۳۵ %)، مورچه کوچک (۱۰/۶۴ %) و کمترین فراوانی مربوط به ملخ و جونده می­باشد. طبق جمع بندی نظرات ۶ تن از کارشناسان مرتبط با حوزه بهداشت (بهداشت محیط، عمومی و حرفه­ای) راهکارهای مقابله با آفات، حشرات و جوندگان در ۴ حوزه فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و ژنتیکی ارائه شد. نتیجه گیری: با توجه به فراوانی آفات، حشرات و جوندگان موجود در شناورها، ارتقای سطح آگاهی مدیران و کارکنان در خصوص رعایت بهداشت محیط، از طریق برگزاری جلسات آموزشی توسط کارشناسان بهداشت و همچنین تهیه و تدوین چک لیست کنترل آفات و حشرات مخصوص شناورهای سبک و نیمه سنگین پیشنهاد می گردد.

Insects, Arthropods, Rodents, Light and Semi-Heavy Vessels., حشرات, بندپایان, جوندگان, شناورهای سبک و نیمه سنگین.