صغری باقری اصل - کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین

یکی از مهم ترین نهادهای جامعه ی مدرن، نهاد مدرسه است که قسمت اعظم اجتماعی کردن نسل آینده رسما بر عهده ی آن گذاشته شده است. موفقیت در مدرسه مستلزم امکانات، ویژگی ها و شرایط خاصی است. در این میان هدف اصلی مدرسه، پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است. ضمن اینکه زمانی پیشرفت تحصیلی اهمیت و برجستگی خود را نشان می دهد که در کنار آن عزت نفس دانش آموزان نیز شکوفا شده باشد. عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تحت تاثیر عوامل مختلفی هستند. برخی از اندیشمندان بر این اعتقادند که وضعیت اجتماعی خانواده و جهت گیری هدف هم بر پیشرفت تحصیلی و هم بر عزت نفس فراگیران تاثیر دارند. از این رو، با نظر به این امر و با ملاحظه اهمیت عزت نفس و پیشرفت تحصیلی هدف این پژوهش بررسی رابطه ای بین وضعیت اجتماعی خانواده و جهت گیری هدف با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. به منظور انجام این پژوهش، از روش توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی استفاده شد. مطالعه در بین دانش آموزان دوره اول متوسطه شهرستان قدس در استان تهران به تعداد ۸۷۳۷ نفر انجام شد که نمونه آن بر اساس جدول مورگان ۳۶۸ نفر تعیین گردید. از روش نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب آزمودنی های پژوهش استفاده شد. از پرسشنامه های «هدف گرایی تحصیلی» و «پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ» استفاده شد که روایی و پایایی پرسشنامه های مذکور احراز شد. نتایج یافته های پژوهش نشان داد که وضعیت اجتماعی خانواده با عزت نفس دانش آموزان دارای همبستگی منفی است. اما، جهت گیری هدف با عزت نفس دانش آموزان دارای همبستگی مثبت است. همچنین، وضعیت اجتماعی خانواده و جهت گیری هدف با پیشرفت تحصیلی دارای همبستگی مثبت هستند.

وضعیت اجتماعی خانواده، عزت نفس، جهت گیری هدف، پیشرفت تحصیلی.