روش های برآورد مقادیر برداشت و تخلیه منابع آب زیرزمینی (بخش دوم: بررسی وضعیت جهان و ایران)

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه مدیریت آب و آبیاری، دوره: 13، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JWIM-13-2_008
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 125
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدمهدی رسولی

گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

المیرا ولی پور

گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

حامد کتابچی

گروه مهندسی و مدیریت آب، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران.

چکیده

منابع آب زیرزمینی به عنوان منابعی حیاتی برای نسل های فعلی و آینده، در بسیاری از دشت­های ایران به طور پایدار مورد استفاده قرار نگرفته است. منابع آب زیرزمینی در سده اخیر بر اثر افزایش جمعیت و افزایش تقاضای غذایی ناشی از آن بیش از پیش برداشت شده­اند. این مسئله تهدیدی جدی برای حفظ معیشت، پایداری جوامع محلی و سرمایه گذاری های اقتصادی است. ازاین رو شناخت، بررسی و تدوین راه کارهایی به منظور جلوگیری از ادامه­ این روند ضروری به نظر می رسد. روش­های متداولی برای برآورد مقادیر برداشت (آمارهای کشوری و مدل سازی هیدرولوژیکی) و تخلیه (روش بیلان آب، روش­های مبتنی برحجم و برآورد­های غیرمستقیم زمین­سنجی یا ژئودزیکی) وجود دارد که با توجه به محدودیت و ویژگی­های هر یک می­توان از آن ها بهره جست. ازاین رو، در این مطالعه به ارزیابی روش­های برآورد مقادیر برداشت و تخلیه با استفاده از مرور مطالعات صورت گرفته در دو بخش جهان و ایران پرداخته شده است، تا چشم­انداز کلی از وضعیت منابع آب زیرزمینی جهان و ایران به دست آید. جمع­بندی حاصل از مطالعات صورت گرفته بیانگر برداشت و تخلیه ۸۰۰ و ۱۸۴ میلیارد مترمکعب در سطح جهانی و ۷۱ و ۹/۶ میلیارد مترمکعب (۱۰ و چهار درصد میزان جهانی) برای ایران می باشد که نشان­دهنده­ اتکای منابع آب کشور به منابع آب زیرزمینی است. اتکایی که منجر به بروز مشکلاتی اعم از شوری و کاهش تراز آب زیرزمینی، فرونشست و مسائل اجتماعی اقتصادی حاصل از آن می­شود. هم چنین بیش ترین استفاده از منابع آب زیرزمینی مربوط به کشاورزی می­باشد و با وجود کاهش سهم مقدار برداشت، نسبت مقدار تخلیه به مقدار برداشت تغییری ننموده است.

کلیدواژه ها

استفاده پایدار, بیلان آب, کاهش تراز آب زیرزمینی, فرونشست

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.