وحید ریاضی - دانشیار دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا

نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران متشکل از سازمان های متبوعه با نگاه به آینده در یک محیط امنیتی پیچیده و نامشخص جهانی با عوامل موثر بر بازدارندگی راهبردی سازمان های نظامی بسیار متنوع فعالیت خواهند کرد. که در برخی مواقع این عوامل بنیادی بوده و ریشه در فرهنگ و یا ساختار سیاسی کشور دارند. با توجه به پیچیدگی این محیط، نگارنده مقاله هدف گذاری خود را با ابتناء بر بعد امنیتی سازمان های نظامی به منظور طراحی الگوی بازدارندگی راهبردی استوار ساخته است. در این مقاله، با شناسایی و دسته بندی عوامل موثر محیط امنیتی سازمان های نظامی با دیدی جامع و با مطالعه مبانی نظری و پیشینه تحقیقات انجام شده و هم چنین تحلیل اسناد بالادستی، در قالب هدف اصلی این مقاله می پردازد. سئوال اصلی تحقیق «الگوی بازدارندگی راهبردی سازمان های نظامی جمهوری اسلامی ایران در محیط امنیتی چیست؟» شناسایی عوامل اساسی بازدارندگی راهبردی در محیط امنیتی، با بهره مندی از روش گردآوری داده ها؛ کتابخانه ای و میدانی و ابزار آن ها نسبت به جمع آوری داده ها اقدام شده است. نوع تحقیق کاربردی توسعه ای است و رویکرد آمیخته با روش کمی(توصیفی) و کیفی(تحلیلی) و استفاده از پرسش نامه ی پیمایشی با ۳۲ نفر خبره انجام شده است. یافته های تحقیق در نهایت به ارائه ی الگوی بازدارندگی راهبردی سازمان های نظامی در محیط امنیتی منتهی شد که دارای ۶ اصل(تاثیرگذارترین اصل، معنویت و پس از آن نیز به ترتیب، جلوگیری از منازعه، اقدام عملی، عاقبت اندیشی بر مبنای منطق، اعتبار ملی، منطقه ای و بین المللی و تبلیغات روانی است)، ۱۱ عامل و ۵۳ شاخص موثر می باشند و طی الگویی به متولیان ارائه شده است.

محیط امنیتی, بازدارندگی, بازدارندگی راهبردی, سازمان های نظامی