ارزیابی فناوری: رویکردها، چالش ها، و حوزه ها
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات بین رشته ای دانش راهبردی، دوره: 13، شماره: 50
- کد COI اختصاصی: JR_SMSN-13-50_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 283
نویسندگان
استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه بیرجند، نخبه وظیفه سابق در دانشگاه عالی دفاع ملی
استادیار دانشگاه عالی دفاع ملی
چکیده
ارزیابی فناوری پیامدهای ورود و گسترش فناوری ها را از جنبه های اجتماعی، فرهنگی، اخلاقی، و محیط زیستی بررسی می کند. هدف این پژوهش تعیین رویکردها و چالش ها و حوزه های ارزیابی فناوری بود. پژوهش جزو مطالعات توصیفی تحلیلی با استفاده از روش فراترکیب و پیمایشی بود. ابتدا منابع موجود و مقالات پراستناد این حوزه انتخاب و مطالعه شد. سپس با انتخاب ۱۰ سازمان بین المللی ارزیابی فناوری و بررسی اخبار و تحلیل پروژه ها و دیگر منابع مرتبط با آن ها، رویکردها و چالش ها و حوزه های ارزیابی فناوری مورد تمرکزشان احصا گردید. بر اساس این دو دسته اطلاعات، پرسش نامه ای با ۴۰ پرسش تدوین و توسط ۳۱ خبره تکمیل و تحلیل شد. بر طبق مهم ترین نتایج حاصل از تحلیل پرسش نامه ها، انجام پژوهش های فرارشته ای، تعاملات بین بخشی و بین سازمانی، وضع قوانین برای ارزیابی فناوری، و تشکیل موسسه ای در ایران برای ارزیابی فناوری ضروری است. در انتخاب روش ارزیابی فناوری، مهم ترین ملاحظه ها «جامع و مانع بودن» و «برآوردن اهداف» است. روش های مشارکتی و روش دلفی بهترین روش ارزیابی فناوری است. بر طبق نتایج، مشاهده میدانی مناسب ترین روش بررسی نظر عامه مردم درباره فناوری هاست. در ارزیابی فناوری، باید به پذیرش اجتماعی و تعارضات فناوری با جامعه سنتی، تاثیرات فناوری بر سلامت جامعه و حریم خصوصی و امنیت جامعه توجه شود. مهم ترین حوزه هایی که جمهوری اسلامی ایران در ارزیابی فناوری باید بر آن ها تمرکز کند عبارت اند از تاثیرات فناوری ها بر آلودگی هوا، سیاست های انرژی، هوش مصنوعی، امنیت سایبری، و شبکه های اجتماعی.کلیدواژه ها
ارزیابی فناوری, رویکردهای ارزیابی فناوری, چالش های ارزیابی فناوری, حوزه های ارزیابی فناوری, موسسات بین المللی ارزیابی فناوریاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.