تعیین حدود گستره دریاچه پلویال پلایای دامغان براساس پادگانه های دریاچه ای در کواترنری

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: مجله آمایش جغرافیایی فضا، دوره: 13، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_GPS-13-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 88
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عارفه شعبانی عراقی

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

مجتبی یمانی

گروه جغرافیای طبیعی، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

چکیده

بازسازی شرایط آب وهوایی، تغییرات اقلیمی هولوسن و مکانیسم ردیابی آن در شواهد رسوب شناسی و ژئومورفولوژیکی دریاچه های عرض های جغرافیایی مختلف از جمله موضوعات موردتوجه پژوهشگران است. شواهد اقلیمی به جای مانده از این دوره ها کلیدی برای حل ابهامات تحولات آب وهوایی، فرم ها و فرآیندهای ژئومرفیک مناطق مختلف است. این پژوهش بر اساس اهداف آن به بررسی شرایط اقلیمی و تاثیرگذاری آن بر گستره دریاچه ها بر اساس شواهد مرفولوژیکی (پادگانه ها) پرداخته است. این پژوهش در پلایای دامغان واقع در استان سمنان در جنوب شرقی شهر دامغان واقع در نیمه شمالی کشور انجام شده است. در این راستا از داده ها و منابع نوشتاری، آماری، سنجش ازدور، رسوبی و شواهد مرفولوژیکی با استفاده از ابزارها و روش های گوناگون علمی و تخصصی استفاده شده است و در نهایت با جامع نگری موضوع را تحلیل شده است. پس از بررسی منطقه برای اولین بار پادگانه های دریاچه ای در منطقه شناسایی گردید، در مرحله بعد نمونه های برداشت شده از این سطوح مورد آنالیز آزمایشگاهی قرار گرفت و دریاچه ای بودن آن ها تایید شد سپس با استفاده از تکنیک های سنجش ازدور و نقشه کشی بر اساس ارتفاع پادگانه های دریاچه ای ثبت شده سطوح گستره دریاچه تعیین و نهایتا حدود این سطوح با توجه به سایر عوامل طبیعی مانند شیب، جهت شیب، شبکه زهکشی و بررسی های زمین شناسی تصحیح گردید. نتایج حاکی از آن است در پلایای دامغان ۲ سطح پادگانه ای وجود دارد که در محدوده جنوب شرقی چاله، تراس دریاچه ای ازنظر ارتفاعی با تراس هایی در دامنه جنوب پلایا همخوانی دارند و بازسازی حد آن ها حد دریاچه یکسانی را مشخص می کند که نشان دهنده اولین سطح دریاچه با عمق حدود ۲۲-۲۴ متر است. همچنین تراس های دریاچه ای در دامنه جنوب غربی پلایا نیز دریاچه ای با عمق حدود ۱۴-۱۵ متر را در کواترنری نشان می دهند.

کلیدواژه ها

پلایا, پادگانه دریاچه ای, دریاچه دیرینه, کواترنری, چاله دامغان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.