عزیز نقی زاده وردین - دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین
رامین انصاری - گروه مهندسی عمران، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین
محمد خلیل زاده - گروه مهندسی صنایع، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران

انتخاب پیمانکار برای پروژه عمرانی یکی از عوامل مهم در موفقیت پروژه محسوب می شود. انتخاب پیمانکار در بخش عمومی یا دولتی در ایران به ­طور سنتی مطابق قانون مناقصات صورت می­گیرد که با وجود ارزیابی کیفی مناقصه­گران، در مرحله پایانی بر پایه معیار واحد قیمت پیشنهادی پیمانکاران انجام می­گیرد که ممکن است به انتخاب بهترین پیمانکار برای پروژه منجر نشود و چه­بسا نتایج فاجعه­باری به بار بیاورد. در مطالعه حاضر، راهکاری برمبنای روش تصمیم­گیری چندمعیاره ارائه می­شود که شامل: تلفیق معیارهای مورداستفاده در ارزیابی کیفی پیمانکاران و معیار قیمت پیشنهادی، وزن­دهی معیارها براساس مقتضیات پروژه و الزامات کارفرما و رتبه­بندی پیمانکاران با تکنیک ویکور (VIKOR) برای انتخاب پیمانکار شایسته از بین گزینه­های موجود است. روش ویکور، در شرایط وجود معیارهای متناقض و نامتجانس، راه­حل های سازشی را برمبنای نزدیکی به جواب ایده­آل به­دست می­دهد و به تصمیم­گیرنده کمک می­کند که بر تناقضات موجود بین معیارها فائق آید. با کاربرد روش پیشنهادی در یک مثال تشریحی، قابلیت کاربرد آن در عمل نشان داده شد. تحلیل حساسیت نشان داد که اولا تخصیص وزن بیشتر به معیار قیمت پیشنهادی (بیش از ۶۵/۰ در مثال تشریحی) ممکن است به انتخاب ضعیف­ترین پیمانکار از بین گزینه­های موجود منجر شود و ثانیا بررسی بازه­های ثبات وزن معیارها و انطباق آن­ها با داده­های عملکردی پیمانکاران، اعتبار روش پیشنهادی را تصدیق کرد. مقایسه نتایج رتبه­بندی گزینه­ها با دو روش ویکور و تاپسیس (TOPSIS) نشان داد که کاربرد روش تاپسیس  در مثال تشریحی، امکان برنده­شدن ضعیف­ترین گزینه، در طیف وسیع­تری از وزن معیار قیمت پیشنهادی وجود دارد (بیش از ۳۵/۰).

انتخاب پیمانکار, مناقصه, تصمیم گیری چندمعیاره, روش ویکور, مدیریت پروژه های ساخت