عصیان در متون حماسی ملی ایران (انگیزههای خویشاوندکشی )

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: چهارمین کنفرانس ملی نوآوری و تحقیق در فرهنگ، زبان و ادبیات فارسی
  • کد COI اختصاصی: ADCONF04_233
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسیم غیبی

دانشجوی کارشناسی ارشد نقاشی ایرانی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

مهدی میرزارسول زاده

پژوهشگر مرکز پژوهش های فرهنگی آذربایجان دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده

عصیان اساس و بن مایه حماسه و عامل پیش برنده آن است . کارکرد عصیان در حماسه مانند پیرنگ در داستان است که توالی منطقی رخدادها را سامان می بخشد. به بیان دیگر در صورت فقدان عصیان، حماسه قادر به صیرورت نیست . هر متن حماسی ، بازتاب دهنده تقابل طرفینی است که در ذات خود برهم اند و باهم بودنشان از نظرگاه فلسفی امری محال است . طرفینی که از ژرفساخت روان آدمی برآمده، در جهان متن تبلور یافته اند. دو ساحتی بودن روان انسان که فضیلت و رذیلت را توامان در خود جای داده، نسخه نخستین و نانوشته جهان حماسی است که بعدها به مدد قریحه حماسه پردازان در قالب متون تجلی می یابد. یکی از انواع این عصیانها در متون حماسی خویشاوندکشی است که علل و انگیزههای مختلفی دارد که در پژوهش حاضر مورد بررسی قرار گرفته است . برای گردآوری دادههای پژوهش حاضر، هجده منظومه حماسی ملی ایرانی (شاهنامه فردوسی ، گرشاسپ نامه اسدی طوسی ، کوش نامه ، بانوگشسب نامه ، برزونامه ، کک کوهزاد، فرامرزنامه بزرگ، بهمن نامه ، شهریارنامه ، جهانگیرنامه ، شبرنگ نامه ، بیژننامه ، کک کوهزادنامه ، ببربیاننامه ، داستان پتیاره، تهمینه نامه ، تهمینه نامه بلند، رزمنامه شکاوندکوه) که دربردارنده بیش از صدهزار بیت است ، مورد کاوش قرارگرفت و پس از مطالعه دقیق متون یادشده، این نوع عصیان فقط در شاهنامه و کوشنامه یافت شد.

کلیدواژه ها

انسان، عصیان، ادبیات، حماسه ، خویشاوندکشی .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.