فاطمه گوشه نشین - استادیار زیان و ادبیات عربی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.
فریده اخوان پلنگ سرائی - دانشآموخته دکتری زبان و ادبیات عربی، مدرس دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

یکی از اتفاقات مهمی که در دوره عباسی رخ داد گسترش نهضت شعوبیه بود که طرفداران آن با پاسداشت از فرهنگ ایرانی به حس برتری جویی عرب بر عجم واکنش نشان دادند. جاحظ و ابن عبدربه از نویسندگان بزرگ عصر عباسی و اندلس هستند که نگاهی متفاوت به ایرانیان داشته اند. نویسندگان در این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی به بررسی نگاه این دو ادیب در آثارشان پرداخته اند. نتایج پژوهش بیانگر نگاه منفی جاحظ با اتصاف ویژگی های منفی چون کفر، بی دینی ، بخل و..به ایرانیان است . اما جاحظ در توصیف ایرانیان به جنبه های مثبت اخلاق و رفتار آنها توجه داشته است .

عصرعباسی ، عصر اندلس ، ایرانیان، جاحظ ، ابن عبد ربه .