نگین نجاتمند - مرکز تحقیقات تروما جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.
مصطفی گل شکن - مرکز تحقیقات تروما جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.
محمود عابدین زاده - مرکز تحقیقات تروما جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.
شهرام تائب - مرکز تحقیقات تروما جاده ای، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران.

سالیانه ۴۸.۵ میلیون نفر در دنیا دچار ترومای مغزی میشوند که در این میان تعداد زیادی دچار اختلالات دائمی مغزی می شوند. جهت ارزیابی بهتر و بیشتر مغز، از تصویربرداری های گوناگونی استفاده میشود. یکی از مهمترین و دقیق ترین آنها ام آر آی می باشد. همچنین MRI با ماده ی حاجب یکی از مهمترین راهبردهای تشخیص پاتولوژی ها می باشد. اما باتوجه به عوارض شناخته شده مواد حاجب، مانند فیبروز سیستمیک کلیوی، استفاده از روشهای جدید جایگزین برای کاهش عوارض ضروری است، یکی از جایگزین های خوب، استفاده از ذرات نانو مغناطیسی جهت دارورسانی به بافتها است. ابتدا نانوداروی مورد نظر به صورت Fe۳O۴@MCM-۴۱ سنتز شد. در مرحله بعد، نانوذرات جدید به صورت کمپلکس متخلخل و مزو متخلخل Fe۳O۴@MCM-۴۱-Gadolinium ساخته شد، سپس دقت ساختار آن توسط توسط آنالیز دستگاهی مورد تایید قرار گرفت. در آخرین مرحله برای ارزیابی بالینی، نانوداروی سنتز شده به ۱۶ موش در دو گروه ۸ تایی تزریق شد و در یکی از گروه ها، نانودارو توسط آهنربا با میدان خارجی هدایت شد. پس از ایجاد بی دردی و بی هوشی، دو موش از هر گروه در دقایقی معین (۱۰، ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۷۰) کشته شدند و غلظت ماده حاجب بافت مغز به روش کروماتوگرافی مایع اندازه گیری شد. داده های حاصل با روش آماری تی تست مستقل تحت آنالیز قرار گرفت. غلظت ماده حاجب در گروهی که تحت تاثیر میدان مغناطیسی قرار داشتند پس از ۱۰ دقیقه از ۰.۱ درصد به ۴۶ درصد افزایش یافت و ۷۰ دقیقه پس از تزریق به ۷۶ درصد افزایش یافت. که این افزایش بصورت معنی داری از گروه دیگر که تحت تاثیر میدان نبودند بیشتر بود. مقایسه غلظت نانودارو در بافت مغز در دو گروه مختلف نشان دهنده ی اختلاف معنی داری بین دو گروه در هریک از زمانهای مدنظر بود. تولید و استفاده از نانو کامپوزیتهای مغناطیسی نه تنها بطور چشمگیری میزان دارو رسانی به بافت هدف را افزایش داد بلکه غلظت کلی ماده حاجب مورد نیاز برای تصویربرداری را کاهش داد. این موضوع در افراد مبتلا به بیماری های کلیوی زمینه ای یا افرادی که به طور مکرر نیاز به تصویربرداری MRI با ماده ی حاجب دارند (مانند افراد مبتلا به بیماری مالتیپل اسکلروزیس نوع پیشرونده) پیشرفتی چشمگیر می باشد. همچنین تولید نانودارو نسبتا کم هزینه و دارای مزایای فراوان می باشد. اما استفاده از این نانودارو ها به صورت گسترده، نیازمند تحقیقات بالینی بیشتر است.

نانوذرات مغناطیسی، نانوکامپوزیت، MRI، Fe۳O۴@MCM-۴۱@Gd۳+