سازوکارهای ارتقای خویشتن داری از منظر قرآن

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: طب و تزکیه، دوره: 31، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_TAZK-31-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 208
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمود شکوهی تبار

دانشکده سلامت و دین، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران

علی سلیمی

گروه جامعه شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

نورا کمالیون

پژوهشکده حوزه و دانشگاه

اکرم حیدری

مرکز تحقیقات سلامت و دین، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران

مرتضی حیدری

دانشکده سلامت و دین، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران

چکیده

زمینه و هدف: خویشتن داری نقش مهمی در سلامت معنوی و اجتماعی ایفا می کند و آموزه های دینی ظرفیت بالایی در ارتقای خویشتن داری دارند. ازآنجاکه خویشتن داری دربردارنده مفاهیم و اجزای گوناگونی است و تقویت و ارتقای آن منوط به بهره گیری از سازوکارهای برخاسته از فرهنگ و ارزش های خاص هر جامعه ای است، پژوهش حاضر با هدف تبیین سازوکارهای ارتقای خویشتن داری از منظر قرآن انجام گردید.روش بررسی: این مطالعه بر اساس روش تحلیل محتوای کیفی و با رویکرد ترکیبی (قیاسی و استقرایی) انجام شد. در مرحله قیاسی با مراجعه به نظریات و تعاریف خویشتن داری در منابع مختلف، مفاهیم محوری این موضوع شناسایی شد و در مرحله استقرایی، کلیدواژه های مرتبط با مفاهیم شناسایی شده در مرحله پیشین، در قرآن کریم مورد جستجو قرار گرفت و پس از مرور بر آیات و مراجعه به تفاسیر قرآن کریم، مفاهیم مرتبط بازیابی، کدگذاری و طبقه بندی شدند.یافته ها: سازوکارهای ارائه شده در قرآن کریم برای ارتقای خویشتن داری در هشت مقوله کلی، ۲۱ مقوله فرعی و ۸۲ مفهوم است که بخشی از آنها همسو با نظریات موجود و موید مفاهیم مرتبط با آن بوده و برخی دیگر، سازوکارهای اختصاصی مورد اشاره در قرآن کریم می باشند. این سازوکارها شامل خودآگاهی، ارتقای اهداف، ارتقای انگیزه های درونی، ارتقای انگیزه های بیرونی، هشدار، خداگرایی و نفی خودگرایی، ایجاد و یادآوری عهد ایمانی و نمادسازی است. نتیجه گیری: با توجه به اهمیت خویشتن داری در زندگی فردی و اجتماعی، توجه به آن از نظرگاه دینی به ویژه قرآن کریم، ضروری است. سازوکارهای ارائه شده می تواند برای افراد، موسسات تربیتی و نهادهای مرتبط با سلامت معنوی و اجتماعی مفید باشد.

کلیدواژه ها

خویشتن داری, قرآن کریم, سازوکار, تقوا, سلامت معنوی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.