مصطفی حسین آبادی - گروه تغذیه دام و طیور دانشکده علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
تقی قورچی - گروه تغذیه دام و طیور دانشکده علوم دامی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
عبدالحکیم توغدری - گروه تغذیه دام و طیور، دانشکده علوم دامی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

زمینه مطالعاتی: یکی از راهکارهای موجود برای کاهش هزینه خوراک و در نتیجه هزینه تولید و قیمت محصول، استفاده از پسماندها و ضایعات کشاورزی قابل مصرف در جیره دام می باشد. هدف: این آزمایش به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف بوته سیب زمینی بر عملکرد، قابلیت هضم، رفتار نشخوار، فراسنجه های خونی و شکمبه ای در میش های دالاق انجام شد. روش کار: بدین منظور از ۱۸ راس میش نژاد دالاق با وزن ۸/۲±۲۹ کیلوگرم استفاده شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی با ۳ تیمار با درصدهای به ترتیب صفر، ۲۰ و ۴۰ درصد، جایگزینی ضایعات زراعی گیاه سیب زمینی به جای کاه و ۶ تکرار بود. طول دوره ۳۵ روز که ۷ روز عادت پذیری و ۲۸ روز دوره آزمایشی بود. جیره ها هر روز در دو نوبت، ساعت ۸ صبح و ساعت ۴ عصر خوراک پس از توزین در اختیار میش ها قرار می گرفت. هم چنین دام‎ها به صورت انفرادی در قفس‎های نگهداری دام قرار داشته و دسترسی آزاد به آب داشتند. اندازه گیری قابلیت هضم جیره به روش نشانگر داخلی خاکستر نامحلول در اسید در ۳ روز آخر آزمایش و نمونه گیری از خون و مایع شکمبه در روز آخر آزمایش صورت پذیرفت. نتایج: با توجه به نتایج در بین تیمارهای آزمایشی از نظر افزایش وزن روزانه، وزن انتهای دوره و ضریب تبدیل اختلاف معنی داری مشاهده نشد. ولی در میزان مصرف خوراک بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری مشاهده شد(۰۵/۰>P). هم چنین با اینکه در بین تیمارهای آزمایشی از نظر قابلیت هضم ماده خشک و الیاف نامحلول در شوینده خنثی اختلاف معنی داری مشاهده نشد، ولی بیشترین میزان قابلیت هضم متعلق به تیمار ۴۰درصد بوته سیب زمینی بود. قابلیت هضم ماده آلی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت(۰۵/۰>P). بین تیمارهای آزمایشی اختلاف معنی داری در رفتار خوردن، نشخوار و جویدن و استراحت وجود داشت(۰۵/۰>P)، به طوری که با افزایش مقدار بوته سیب زمینی، رفتار جویدن و نشخوار افزایش و میزان استراحت کاهش یافت. همچنین سطوح مختلف بوته سیب زمینی تاثیر معنی داری بر روی فراسنجه های خونی و شکمبه ای نداشت. نتیجه گیری نهایی: بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، می توان از بوته سیب زمینی تا ۴۰درصد در تغذیه میش ها استفاده کرد.

بوته سیب زمینی, رفتارنشخوار, فراسنجه های خونی, قابلیت هضم, میش دالاق